extremo anno pacis aliquid fuit, sed, ut semper alias, sol- 2.64.1.1
licitae [pacis] certamine patrum et plebis. irata plebs inter- 2.1
esse consularibus comitiis noluit; per patres clientesque
patrum consules creati T. Quinctius Q. Seruilius. similem
annum priori [consules] habent, seditiosa initia, bello deinde
externo tranquilla. Sabini Crustuminos campos citato agmine 3.1
transgressi cum caedes et incendia circum Anienem flumen
fecissent, a porta prope Collina moenibusque pulsi ingentes
tamen praedas hominum pecorumque egere. quos Seruilius 4.1
consul infesto exercitu insecutus ipsum quidem agmen adi-
pisci aequis locis non potuit, populationem adeo effuse fecit,
ut nihil bello intactum relinquerent multiplicique capta
praeda rediret. 5
et in Uolscis res publica egregie gesta cum ducis tum 5.1
militum opera. primum aequo campo signis conlatis pugna-
tum, ingenti caede utrimque, plurimo sanguine; et Romani, 6.1
quia paucitas damno sentiendo propior erat, gradum rettu-
lissent, ni salubri mendacio consul fugere hostes ab cornu
altero clamitans concitasset aciem. impetu facto dum se
putant uincere uicere. consul metuens ne nimis instando 7.1
renouaret certamen, signum receptui dedit. intercessere pauci 8.1
dies, uelut tacitis indutiis utrimque quiete sumpta, per quos
ingens uis hominum ex omnibus Uolscis Aequisque populis
in castra uenit, haud dubitans si senserint Romanos nocte 9.1
abituros. itaque tertia fere uigilia ad castra oppugnanda
ueniunt. Quinctius sedato tumultu quem terror subitus
exciuerat, cum manere in tentoriis quietum militem iussis-
set, Hernicorum cohortem in stationem educit, cornicines 10.1
tubicinesque in equos impositos canere ante uallum iubet
sollicitumque hostem ad lucem tenere. reliquum noctis 11.1
adeo tranquilla omnia in castris fuere ut somni quoque
Romanis copia esset. Uolscos species armatorum peditum,
quos et plures esse et Romanos putabant, fremitus hinni-
tusque equorum, qui et insueto sedente equite et insuper 5
aures agitante sonitu saeuiebant, intentos uelut ad impetum
hostium tenuit.