cum circa hanc fere consultationem disceptatio 36.7.1.1
omnis uerteretur, Hannibal nominatim interrogatus
sententiam in uniuersi belli cogitationem regem atque
eos, qui aderant, tali oratione auertit. 'si, ex quo 2.1
traiecimus in Graeciam, adhibitus essem in consilium,
cum de Euboea deque Achaeis et de Boeotia agebatur,
eandem sententiam dixissem, quam hodie, cum de Thes-
salis agitur, dicam. ante omnia Philippum et Mace- 3.1
donas in societatem belli quacumque ratione censeo
deducendos esse. nam quod ad Euboeam Boeotosque 4.1
et Thessalos attinet, cui dubium est, quin, ut quibus
nullae suae uires sint, praesentibus adulando semper,
quem metum in consilio habeant, eodem ad impetran-
dam ueniam utantur, simul ac Romanum exercitum in 5.1
Graecia uiderint, ad consuetum imperium se auertant,
nec iis noxiae futurum sit, quod, cum Romani procul
abessent, uim tuam praesentis exercitusque tui experiri
noluerint? quanto igitur prius potiusque est Philippum 6.1
nobis coniungere quam hos? cui, si semel in causam
descenderit, nihil integri futurum sit, quique eas uires
adferat, quae non accessio tantum ad Romanum esse
bellum, sed per se ipsae nuper sustinere potuerint 5
Romanos. hoc ego adiuncto—absit uerbo inuidia 7.1
—qui dubitare de euentu possim, cum, quibus ad-
uersus Philippum ualuerint Romani, iis nunc fore ui-
deam, ut ipsi oppugnentur? Aetoli, qui Philippum, 8.1
quod inter omnes constat, uicerunt, cum Philippo
aduersus Romanos pugnabunt; Amynander atque Atha- 9.1
manum gens, quorum secundum Aetolos plurima fuit
opera in eo bello, nobiscum stabunt; Philippus tum 10.1
te quieto totam molem sustinebat belli; nunc duo
maximi reges Asiae Europaeque uiribus aduersus unum
populum, ut meam utramque fortunam taceam, patrum
certe aetate ne uni quidem Epirotarum regi parem 5
—qui quid tandem erat uobiscum comparatus?—
geretis bellum. quae igitur res mihi fiduciam praebet 11.1
coniungi nobis Philippum posse? una, communis uti-
litas, quae societatis maximum uinculum est; altera,
auctores uos Aetoli. uester enim legatus hic Thoas 12.1
inter cetera, quae ad exciendum in Graeciam Anti-
ochum dicere est solitus, ante omnia hoc semper
adfirmauit, fremere Philippum et aegre pati sub specie
pacis leges seruitutis sibi impositas. ille quidem ferae 13.1
bestiae uinctae aut clausae et refringere claustra cu-
pienti regis iram uerbis aequabat. cuius si talis ani-
mus est, soluamus nos eius uincula et claustra refrin-
gamus, ut erumpere diu coercitam iram in hostes 5
communes possit. quod si nihil eum legatio nostra 14.1
mouerit, at nos, quoniam nobis eum adiungere non
possumus, ne hostibus nostris ille adiungi possit, ca-
ueamus. Seleucus filius tuus Lysimachiae est; qui si 15.1
eo exercitu, quem secum habet, per Thraciam proxima
Macedoniae coeperit depopulari, facile ab auxilio fe-
rendo Romanis Philippum ad sua potissimum tuenda
auertet. de Philippo meam sententiam habes; de ra- 16.1
tione uniuersi belli quid sentirem, iam ab initio non
ignorasti. quod si tum auditus forem, non in Euboea
Chalcidem captam et castellum Euripi expugnatum
Romani, sed Etruriam Ligurumque et Galliae Cis- 5
alpinae oram bello ardere, et, qui maximus iis terror
est, Hannibalem in Italia esse audirent. nunc quoque 17.1
accersas censeo omnis naualis terrestrisque copias;
sequantur classem onerariae cum commeatibus; nam
hic sicut ad belli munera pauci sumus, sic nimis multi
pro inopia commeatuum. cum omnis tuas contraxeris 18.1
uires, diuisa classe partem Corcyrae in statione habe-
bis, ne transitus Romanis liber ac tutus pateat, par- 19.1
tem ad litus Italiae, quod Sardiniam Africamque spectat,
traicies; ipse cum omnibus terrestribus copiis in Bul-
linum agrum procedes; inde Graeciae praesidebis, et 20.1
speciem Romanis traiecturum te praebens et, si res
poposcerit, traiecturus. haec suadeo, qui ut non omnis
peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare bonis
malisque meis didici. in quae consilium dedi, in eadem 21.1
nec infidelem nec segnem operam polliceor. dii ap-
probent eam sententiam, quae tibi optima uisa fuerit.'