deserta omnia, sine capite, sine uiribus, di praesides ac 3.7.1.1
fortuna urbis tutata est, quae Uolscis Aequisque praedonum
potius mentem quam hostium dedit. adeo enim nullam 2.1
spem non potiundi modo sed ne adeundi quidem Romana
moenia animus eorum cepit tectaque procul uisa atque
imminentes tumuli auertere mentes eorum, ut totis passim
castris fremitu orto quid in uasto ac deserto agro inter 3.1
tabem pecorum hominumque desides sine praeda tempus
tererent, cum integra loca, Tusculanum agrum opimum
copiis, petere possent, signa repente conuellerent transuer-
sisque itineribus per Labicanos agros in Tusculanos colles 5
transirent. eo uis omnis tempestasque belli conuersa est.
interim Hernici Latinique pudore etiam, non misericordia 4.1
solum, moti si nec obstitissent communibus hostibus in-
festo agmine Romanam urbem petentibus nec opem ullam
obsessis sociis ferrent, coniuncto exercitu Romam pergunt.
ubi cum hostes non inuenissent, secuti famam ac uestigia 5.1
obuii fiunt descendentibus ab Tusculana in Albanam uallem.
ibi haudquaquam aequo proelio pugnatum est, fidesque sua
sociis parum felix in praesentia fuit. haud minor Romae 6.1
fit morbo strages quam quanta ferro sociorum facta erat.
consul qui unus supererat moritur; mortui et alii clari uiri,
M. Ualerius, T. Uerginius Rutulus augures, Ser. Sulpicius
curio maximus; et per ignota capita late uagata est uis 7.1
morbi, inopsque senatus auxilii humani ad deos populum
ac uota uertit. iussi cum coniugibus ac liberis supplicatum
ire pacemque exposcere deum, ad id quod sua quemque 8.1
mala cogebant auctoritate publica euocati omnia delubra
implent. stratae passim matres, crinibus templa uerrentes,
ueniam irarum caelestium finemque pesti exposcunt.