Galli [et] ab duobus la- 38.21.1.1
teribus satis fidentes inuia esse, ab ea parte, quae in
meridiem uergeret, ut armis clauderent uiam, quattuor
milia fere armatorum ad tumulum imminentem uiae
minus mille passuum a castris occupandum mittunt, 5
eo se rati ueluti castello iter impedituros. quod ubi 2.1
Romani uiderunt, expediunt sese ad pugnam. ante
signa modico interuallo uelites eunt et ab Attalo
Cretenses sagittarii et funditores et Tralli <et> Thraeces;
signa peditum ut per arduum, leni gradu ducuntur, 3.1
ita prae se habentium scuta, ut missilia tantum uita-
rent, pede collato non uiderentur pugnaturi. missi- 4.1
libus ex interuallo loci proelium commissum est, primo
par, Gallos loco adiuuante, Romanos uarietate et copia
telorum; procedente certamine nihil iam aequi erat.
scuta longa ceterum ad amplitudinem corporum parum 5
lata, et ea ipsa plana, male tegebant Gallos. nec 5.1
tela iam alia habebant praeter gladios, quorum, cum
manum hostis non consereret, nullus usus erat. saxis 6.1
nec modicis, ut quae non praeparassent, sed quod
cuique temere trepidanti ad manum uenisset, <et> ut
insueti, nec arte nec uiribus adiuuantes ictum, ute-
bantur. sagittis glande iaculis incauti [et] ab omni 7.1
parte configebantur nec, quid agerent, ira et pauore
occaecatis animis cernebant, et erant deprensi genere
pugnae, in quod minime apti sunt. nam quemadmo- 8.1
dum comminus, ubi in uicem pati et inferre uulnera
licet, accendit ira animos eorum, ita, ubi ex occulto
et procul leuibus telis uulnerantur, nec, quo ruant
caeco impetu, habent, uelut ferae transfixae in suos 5
temere incurrunt. detegebat uulnera eorum, quod 9.1
nudi pugnant, et sunt fusa et candida corpora, ut
quae numquam nisi in pugna nudentur; ita et plus
sanguinis ex multa carne fundebatur, et foediores pate-
bant plagae, et candor corporum magis sanguine atro 5
maculabatur. sed non tam patentibus plagis mouentur; 10.1
interdum insecta cute, ubi latior quam altior plaga
est, etiam gloriosius se pugnare putant; iidem, cum 11.1
aculeus sagittae aut glandis abditae introrsus tenui
uulnere in speciem urit, et scrutantis, qua euellant,
telum non sequitur, tum in rabiem et pudorem tam
paruae perimentis uersi pestis prosternunt corpora 5
humi, sicut tum passim procumbebant; alii ruentes in 12.1
hostem undique configebantur et, cum comminus ue-
nerant, gladiis a uelitibus trucidabantur. hic miles 13.1
tripedalem parmam habet et in dextera hastas, quibus
eminus utitur; gladio Hispaniensi est cinctus; quodsi
pede collato pugnandum est, translatis in laeuam hastis
stringit gladium. pauci iam supererant Gallorum, qui, 14.1
postquam ab leui armatura superatos se uiderunt et
instare legionum signa, effusa fuga castra repetunt
pauoris et tumultus iam plena, ut ubi feminae pueri-
que et alia imbellis turba permixta esset. Romanos 15.1
uictores deserti fuga hostium acceperunt tumuli.