idus Maiae uenere. nullis subrogatis magistratibus, pri- 3.38.1.1
uati pro decemuiris, neque animis ad imperium inhibendum
imminutis neque ad speciem honoris insignibus prodeunt.
id uero regnum haud dubie uideri. deploratur in per- 2.1
petuum libertas, nec uindex quisquam exsistit aut futurus
uidetur. nec ipsi solum desponderant animos, sed con-
temni coepti erant a finitimis populis, imperiumque ibi esse
ubi non esset libertas, indignabantur. Sabini magna manu 3.1
incursionem in agrum Romanum fecere; lateque populati
cum hominum atque pecudum inulti praedas egissent, re-
cepto ad Eretum quod passim uagatum erat agmine castra
locant, spem in discordia Romana ponentes: eam impedi- 5
mentum dilectui fore. non nuntii solum sed per urbem 4.1
agrestium fuga trepidationem iniecit. decemuiri consultant
quid opus facto sit, destituti inter patrum et plebis odia.
addidit terrorem insuper alium fortuna. Aequi alia ex parte 5.1
castra in Algido locant depopulanturque inde excursioni-
bus Tusculanum agrum; legati ea ab Tusculo, praesidium
orantes, nuntiant. is pauor perculit decemuiros ut senatum, 6.1
simul duobus circumstantibus urbem bellis, consulerent.
citari iubent in curiam patres, haud ignari quanta inuidiae
immineret tempestas: omnes uastati agri periculorumque 7.1
imminentium causas in se congesturos; temptationemque
eam fore abolendi sibi magistratus, ni consensu resisterent
imperioque inhibendo acriter in paucos praeferocis animi co-
natus aliorum comprimerent. postquam audita uox in foro 8.1
est praeconis patres in curiam ad decemuiros uocantis, uelut
noua res, quia intermiserant iam diu morem consulendi
senatus, mirabundam plebem conuertit quidnam incidisset
cur ex tanto interuallo rem desuetam usurparent; hostibus 9.1
belloque gratiam habendam quod solitum quicquam liberae
ciuitati fieret. circumspectare omnibus fori partibus sena-
torem, raroque usquam noscitare; curiam inde ac solitu-
dinem circa decemuiros intueri, cum et ipsi suum inuisum 10.1
consensu imperium, et plebs, quia priuatis ius non esset
uocandi senatum, non conuenire patres interpretarentur;
iam caput fieri libertatem repetentium, si se plebs comitem
senatui det et quemadmodum patres uocati non coeant in 5
senatum, sic plebs abnuat dilectum. haec fremunt plebes.
patrum haud fere quisquam in foro, in urbe rari erant. 11.1
indignitate rerum cesserant in agros, suarumque rerum erant
amissa publica, tantum ab iniuria se abesse rati quantum
a coetu congressuque impotentium dominorum se amouis-
sent. postquam citati non conueniebant, dimissi circa domos 12.1
apparitores simul ad pignera capienda sciscitandumque
num consulto detractarent referunt senatum in agris esse.
laetius id decemuiris accidit quam si praesentes detractare
imperium referrent. iubent acciri omnes, senatumque in 13.1
diem posterum edicunt; qui aliquanto spe ipsorum fre-
quentior conuenit. quo facto proditam a patribus plebs
libertatem rata, quod iis qui iam magistratu abissent pri-
uatisque si uis abesset, tamquam iure cogentibus, senatus 5
paruisset.