'praemia et <Philippo et> Antiocho deuictis 45.23.1.1
amplissima accepimus a uobis. si, quae uestra nunc est
fortuna deum benignitate et uirtute uestra, ea Persei
fuisset, et praemia petitum ad uictorem regem uenisse-
mus in Macedoniam, quid tandem diceremus? pe- 2.1
cuniane a nobis adiutum an frumento? auxiliis ter-
restribus an naualibus? quod praesidium tenuisse nos?
ubi pugnasse aut sub illius ducibus <aut> per nos ipsos?
si quaereret, ubi miles noster, ubi nauis intra prae- 3.1
sidia sua fuisset, quid responderemus? causam fortasse
diceremus apud uictorem, quem ad modum apud uos
dicimus. hoc enim legatos utroque <de> pace mittendo 4.1
consecuti sumus, ut ne ab utraque parte gratiam inire-
mus, ab altera etiam crimen et periculum esset. quam- 5.1
quam Perseus uere obiceret, id quod uos non potestis,
patres conscripti, nos principio belli misisse ad uos le-
gatos, qui pollicerentur uobis, quae ad bellum opus
essent; nauibus, armis, iuuentute <nos> nostra, sicut pri- 5
oribus bellis, ad omnia paratos fore. ne praestaremus, 6.1
per uos stetit, qui de quacumque causa tum aspernati
nostra auxilia estis. neque fecimus igitur quicquam
tam<quam> hostes, neque bonorum sociorum defuimus of-
ficio, sed a uobis prohibiti praestare fuimus. "quid 7.1
igitur? nihilne factum neque dictum est in ciuitate
uestra, Rhodii, quod nolletis, quo merito offenderetur
populus Romanus?" hinc iam non, quod factum est,
<sum> defensurus—non adeo insanio—, sed publicam 5
causam a priuatorum culpa segregaturus. nulla est ciui- 8.1
tas, quae non et improbos ciues aliquando et imperitam
multitudinem semper habeat. etiam apud uos fuisse 9.1
audiui, qui adsentando multitudini grassarentur, et se-
cessisse aliquando a uobis plebem nec in potestate uestra
rem publicam fuisse. si hoc in hac tam bene morata 10.1
ciuitate accidere potuit, mirari quisquam potest aliquos
fuisse apud nos, qui regis amicitiam petentes plebem
nostram consiliis deprauarent? qui tamen nihil ultra
ualuerunt, quam ut in officio cessaremus. non praeteribo 11.1
id, quod grauissimum est in hoc bello crimen ciuitatis
nostrae: legatos eodem tempore et ad uos et ad Persea
de pace misimus; quod infelix consilium furiosus, ut
postea audiuimus, orator stultissimum fecit, quem sic 12.1
locutum constat, tamquam C. Popilius legatus Ro-
manus, quem ad summouendos a bello Antiochum et
Ptolemaeum reges misistis, loqueretur. sed tamen ea 13.1
siue superbia, siue stultitia appellanda est, eadem, quae
apud uos, et apud Persea fuit. tam ciuitatium quam 14.1
singulorum hominum mores sunt: gentes quoque aliae
iracundae, aliae audaces, quaedam timidae, in uinum,
in Uenerem proniores aliae sunt. Atheniensium popu- 15.1
lum fama est celerem et supra uires audacem esse ad
conandum, Lacedaemoniorum cunctatorem et uix in ea,
quibus fidit, ingredientem. non negauerim et totam 16.1
Asiae regionem inaniora parere ingenia, et nostrorum
tumidiorem sermonem esse, quod excellere inter finiti-
mas ciuitates uideamur, et id ipsum non tam uiribus
nostris quam uestris honoribus ac iudiciis. satis qui- 17.1
dem et tunc in praesentia castigata illa legatio erat, cum
tam tristi responso uestro dimissa. si tum parum igno-
miniae pensum est, haec certe tam miserabilis ac sup-
plex legatio etiam insolentioris, quam illa fuit, le- 5
gationis satis magnum piaculum esset. superbiam, uer- 18.1
borum praesertim, iracundi oderunt, prudentes inrident,
utique si inferioris aduersus superiorem est; capitali
poena nemo umquam dignam iudicauit. id enimuero 19.1
periculum erat, ne Romanos Rhodii contemnerent.
etiam deos aliqui uerbis ferocioribus increpant, nec ideo
quemquam fulmine ictum audimus.'