fundata deinde et potestate tribunicia et plebis libertate, 3.56.1.1
tum tribuni adgredi singulos tutum maturumque iam rati,
accusatorem primum Uerginium et Appium reum deligunt.
cum diem Appio Uerginius dixisset et Appius stipatus 2.1
patriciis iuuenibus in forum descendisset, redintegrata ex-
templo est omnibus memoria foedissimae potestatis, cum
ipsum satellitesque eius uidissent. tum Uerginius 'oratio' 3.1
inquit, 'rebus dubiis inuenta est; itaque neque ego accu-
sando apud uos eum tempus teram, a cuius crudelitate
uosmet ipsi armis uindicastis, nec istum ad cetera scelera
impudentiam in defendendo se adicere patiar. omnium igitur 4.1
tibi, Appi Claudi, quae impie nefarieque per biennium alia
super alia es ausus, gratiam facio. unius tantum criminis
nisi iudicem dices, te ab libertate in seruitutem contra leges
uindicias non dedisse, in uincla te duci iubebo.' nec in 5.1
tribunicio auxilio Appius nec in iudicio populi ullam spem
habebat; tamen et tribunos appellauit et, nullo morante
arreptus a uiatore, 'prouoco' inquit. audita uox una uindex 6.1
libertatis, ex eo missa ore quo uindiciae nuper ab libertate
dictae erant, silentium fecit. et dum pro se quisque deos 7.1
tandem esse et non neglegere humana fremunt et superbiae
crudelitatique etsi seras, non leues tamen uenire poenas—
prouocare qui prouocationem sustulisset, et implorare prae- 8.1
sidium populi qui omnia iura populi obtrisset, rapique in uin-
cla egentem iure libertatis qui liberum corpus in seruitutem
addixisset,—ipsius Appi inter contionis murmur fidem populi
Romani implorantis uox audiebatur: maiorum merita in rem 9.1
publicam domi militiaeque commemorabat, suum infelix erga
plebem Romanam studium, quo aequandarum legum causa
cum maxima offensione patrum consulatu abisset, suas leges,
quibus manentibus lator earum in uincla ducatur. ceterum 10.1
sua propria bona malaque, cum causae dicendae data facultas
sit, tum se experturum; in praesentia se communi iure
ciuitatis ciuem Romanum die dicta postulare ut dicere liceat,
ut iudicium populi Romani experiri. non ita se inuidiam 11.1
pertimuisse, ut nihil in aequitate et misericordia ciuium
suorum spei habeat. quod si indicta causa in uincla ducatur,
iterum se tribunos plebei appellare et monere ne imitentur
quos oderint. quod si tribuni eodem foedere obligatos se 12.1
fateantur tollendae appellationis in quod conspirasse decem-
uiros criminati sint, at se prouocare ad populum, implorare
leges de prouocatione et consulares et tribunicias, eo ipso
anno latas. quem enim prouocaturum, si hoc indemnato 13.1
indicta causa non liceat? cui plebeio et humili praesidium
in legibus fore, si Ap. Claudio non sit? se documento
futurum utrum nouis legibus dominatio an libertas firmata
sit, et appellatio prouocatioque aduersus iniuriam magistra- 5
tuum ostentata tantum inanibus litteris an uere data sit.