contra ea Uerginius unum Ap. Claudium et legum ex- 3.57.1.1
pertem et ciuilis et humani foederis esse aiebat: respicerent 2.1
tribunal homines, castellum omnium scelerum, ubi decemuir
ille perpetuus, bonis, tergo, sanguini ciuium infestus, uirgas
securesque omnibus minitans, deorum hominumque con-
temptor, carnificibus, non lictoribus stipatus, iam ab ra- 3.1
pinis et caedibus animo ad libidinem uerso uirginem inge-
nuam in oculis populi Romani, uelut bello captam, ab com-
plexu patris abreptam ministro cubiculi sui clienti dono
dederit; ubi crudeli decreto nefandisque uindiciis dextram 4.1
patris in filiam armauerit; ubi tollentes corpus semianime
uirginis sponsum auumque in carcerem duci iusserit, stupro
interpellato magis quam caede motus. et illi carcerem
aedificatum esse quod domicilium plebis Romanae uocare 5
sit solitus. proinde ut ille iterum ac saepius prouocet, sic se 5.1
iterum ac saepius iudicem illi ferre ni uindicias ab libertate
in seruitutem dederit; si ad iudicem non eat, pro damnato
in uincla duci iubere. ut haud quoquam improbante, sic 6.1
magno motu animorum, cum tanti uiri supplicio suamet
plebi iam nimia libertas uideretur, in carcerem est coniectus;
tribunus ei diem prodixit.
inter haec ab Latinis et Hernicis legati gratulatum de 7.1
concordia patrum ac plebis Romam uenerunt, donumque ob
eam Ioui optumo maximo coronam auream in Capitolium
tulere parui ponderis, prout res haud opulentae erant cole-
banturque religiones pie magis quam magnifice. iisdem 8.1
auctoribus cognitum est Aequos Uolscosque summa ui
bellum apparare. itaque partiri prouincias consules iussi. 9.1
Horatio Sabini, Ualerio Aequi euenere. cum ad ea bella
dilectum edixissent, fauore plebis non iuniores modo sed
emeritis etiam stipendiis pars magna uoluntariorum ad nomina
danda praesto fuere, eoque non copia modo sed genere 5
etiam militum, ueteranis admixtis, firmior exercitus fuit.
priusquam urbe egrederentur, leges decemuirales, quibus 10.1
tabulis duodecim est nomen, in aes incisas in publico pro-
posuerunt. sunt qui iussu tribunorum aediles functos eo
ministerio scribant.