| consul ex altera parte Romanos meminisse iubebat illo | 3.61.1.1 |
| die primum liberos pro libera urbe Romana pugnare, sibimet | |
| ipsis uicturos, non ut decemuirorum uictores praemium | |
| essent. non Appio duce rem geri, sed consule Ualerio, ab | 2.1 |
| liberatoribus populi Romani orto, liberatore ipso. osten- | |
| derent prioribus proeliis per duces non per milites stetisse | |
| ne uincerent. turpe esse contra ciues plus animi habuisse | 3.1 |
| quam contra hostes et domi quam foris seruitutem magis | |
| timuisse. unam Uerginiam fuisse cuius pudicitiae in pace | 4.1 |
| periculum esset, unum Appium ciuem periculosae libidinis; | |
| at si fortuna belli inclinet, omnium liberis ab tot milibus | |
| hostium periculum fore; nolle ominari quae nec Iuppiter | 5.1 |
| nec Mars pater passuri sint iis auspiciis conditae urbi acci- | |
| dere. Auentini Sacrique montis admonebat, ut ubi libertas | |
| parta esset paucis ante mensibus, eo imperium inlibatum | |
| referrent, ostenderentque eandem indolem militibus Roma- | 6.1 |
| nis post exactos decemuiros esse quae ante creatos fuerit, | |
| nec aequatis legibus imminutam uirtutem populi Romani | |
| esse. haec ubi inter signa peditum dicta dedit, auolat | 7.1 |
| deinde ad equites. 'agite, iuuenes' inquit, 'praestate uirtute | |
| peditem ut honore atque ordine praestatis. primo concursu | 8.1 |
| pedes mouit hostem; pulsum uos immissis equis exigite e | |
| campo. non sustinebunt impetum, et nunc cunctantur magis | |
| quam resistunt'. concitant equos permittuntque in hostem | 9.1 |
| pedestri iam turbatum pugna, et perruptis ordinibus elati | |
| ad nouissimam aciem, pars libero spatio circumuecti, iam | |
| fugam undique capessentes plerosque a castris auertunt | |
| praeterequitantesque absterrent. peditum acies et consul | 10.1 |
| ipse uisque omnis belli fertur in castra, captisque cum | |
| ingenti caede, maiore praeda potitur. | |
| huius pugnae fama perlata non in urbem modo sed in | 11.1 |
| Sabinos ad alterum exercitum, in urbe laetitia modo cele- | |
| brata est, in castris animos militum ad aemulandum decus ac- | |
| cendit. iam Horatius eos excursionibus †sufficiendo† proe- | 12.1 |
| liisque leuibus experiundo adsuefecerat sibi potius fidere | |
| quam meminisse ignominiae decemuirorum ductu acceptae, | |
| paruaque certamina in summam totius profecerant spei. nec | 13.1 |
| cessabant Sabini, feroces ab re priore anno bene gesta, laces- | |
| sere atque instare, rogitantes quid latrocinii modo procur- | |
| santes pauci recurrentesque tererent tempus et in multa | |
| proelia paruaque carperent summam unius belli? quin illi | 14.1 |
| congrederentur acie inclinandamque semel fortunae rem | |
| darent? |