cum maxime haec in senatu agerentur, Canuleius pro 4.3.1.1
legibus suis et aduersus consules ita disseruit: 'quanto 2.1
opere uos, Quirites, contemnerent patres, quam indignos
ducerent qui una secum urbe intra eadem moenia uiueretis,
saepe equidem et ante uideor animaduertisse, nunc tamen 3.1
maxime quod adeo atroces in has rogationes nostras coorti
sunt, quibus quid aliud quam admonemus ciues nos eorum
esse et, si non easdem opes habere, eandem tamen patriam
incolere? altera conubium petimus, quod finitimis exter- 4.1
nisque dari solet; nos quidem ciuitatem, quae plus quam
conubium est, hostibus etiam uictis dedimus: altera nihil 5.1
noui ferimus, sed id quod populi est repetimus atque usur-
pamus, ut quibus uelit populus Romanus honores mandet.
quid tandem est cur caelum ac terras misceant, cur in me 6.1
impetus modo paene in senatu sit factus, negent se manibus
temperaturos, uiolaturosque denuntient sacrosanctam potes-
tatem? si populo Romano liberum suffragium datur, ut 7.1
quibus uelit consulatum mandet, et non praeciditur spes
plebeio quoque, si dignus summo honore erit, apiscendi
summi honoris, stare urbs haec non poterit? de imperio
actum est? et perinde hoc ualet, plebeiusne consul fiat, 5
tamquam seruum aut libertinum aliquis consulem futurum
dicat? ecquid sentitis in quanto contemptu uiuatis? lucis 8.1
uobis huius partem, si liceat, adimant; quod spiratis, quod
uocem mittitis, quod formas hominum habetis, indignantur.
quin etiam, si dis placet, nefas aiunt esse consulem ple- 9.1
beium fieri. obsecro uos, si non ad fastos, non ad commen-
tarios pontificum admittimur, ne ea quidem scimus quae
omnes peregrini etiam sciunt, consules in locum regum
successisse nec aut iuris aut maiestatis quicquam habere 5
quod non in regibus ante fuerit? en unquam creditis 10.1
fando auditum esse, Numam Pompilium, non modo non
patricium sed ne ciuem quidem Romanum, ex Sabino agro
accitum, populi iussu, patribus auctoribus Romae regnasse?
L. deinde Tarquinium, non Romanae modo sed ne Italicae 11.1
quidem gentis, Demarati Corinthii filium, incolam ab Tar-
quiniis, uiuis liberis Anci, regem factum? Ser. Tullium 12.1
post hunc, captiua Corniculana natum, patre nullo, matre
serua, ingenio, uirtute regnum tenuisse? quid enim de T.
Tatio Sabino dicam, quem ipse Romulus, parens urbis, in
societatem regni accepit? ergo dum nullum fastiditur genus 13.1
in quo eniteret uirtus, creuit imperium Romanum. paeniteat
nunc uos plebeii consulis, cum maiores nostri aduenas reges
non fastidierint, et ne regibus quidem exactis clausa urbs
fuerit peregrinae uirtuti? Claudiam certe gentem post reges 14.1
exactos ex Sabinis non in ciuitatem modo accepimus sed
etiam in patriciorum numerum. ex peregrinone patricius, 15.1
deinde consul fiat, ciuis Romanus si sit ex plebe, praecisa
consulatus spes erit? utrum tandem non credimus fieri 16.1
posse, ut uir fortis ac strenuus, pace belloque bonus, ex
plebe sit, Numae, L. Tarquinio, Ser. Tullio similis, an, ne 17.1
si sit quidem, ad gubernacula rei publicae accedere eum
patiemur, potiusque decemuiris, taeterrimis mortalium, qui
tum omnes ex patribus erant, quam optimis regum, nouis
hominibus, similes consules sumus habituri? 5