haec omnia celeritate ingenti acta; relictoque Cn. Iulio 4.27.1.1
consule ad praesidium urbis et L. Iulio magistro equitum ad
subita belli ministeria, ne qua res qua eguissent in castris
moraretur, dictator, praeeunte A. Cornelio pontifice maximo,
ludos magnos tumultus causa uouit, profectusque ab urbe, 2.1
diuiso cum Quinctio consule exercitu, ad hostes peruenit.
sicut bina castra hostium paruo inter se spatio distantia 3.1
uiderant, ipsi quoque mille ferme passus ab hoste dictator
Tusculo, consul Lanuuio propiorem locum castris ceperunt.
ita quattuor exercitus, totidem munimenta planitiem in medio 4.1
non paruis modo excursionibus ad proelia, sed uel ad expli-
candas utrimque acies satis patentem habebant. nec ex quo 5.1
castris castra conlata sunt cessatum a leuibus proeliis est,
facile patiente dictatore conferendo uires spem uniuersae
uictoriae temptato paulatim euentu certaminum suos praeci-
pere. itaque hostes nulla in proelio iusto relicta spe, noctu 6.1
adorti castra consulis rem in casum ancipitis euentus com-
mittunt. clamor subito ortus non consulis modo uigiles,
exercitum deinde omnem, sed dictatorem quoque ex somno
exciuit. ubi praesenti ope res egebant, consul nec animo 7.1
defecit nec consilio: pars militum portarum stationes firmat,
pars corona uallum cingunt. in alteris apud dictatorem 8.1
castris quo minus tumultus est, eo plus animaduertitur quid
opus facto sit. missum extemplo ad castra subsidium, cui
Sp. Postumius Albus legatus praeficitur: ipse parte copiarum
paruo circuitu locum maxime secretum ab tumultu petit, 5
unde ex necopinato auersum hostem inuadat. Q. Sulpicium 9.1
legatum praeficit castris; M. Fabio legato adsignat equites,
nec ante lucem mouere iubet manum inter nocturnos
tumultus moderatu difficilem. omnia quae uel alius
imperator prudens et impiger in tali re praeciperet ageret- 5
que, praecipit ordine atque agit: illud eximium consilii 10.1
animique specimen et neutiquam uolgatae laudis, quod ultro
ad oppugnanda castra hostium, unde maiore agmine profec-
tos exploratum fuerat, M. Geganium cum cohortibus delectis
misit. qui postquam intentos homines in euentum periculi 11.1
alieni, pro se incautos neglectis uigiliis stationibusque est
adortus, prius paene cepit castra quam oppugnari hostes
satis scirent. inde fumo, ut conuenerat, datum signum ubi 12.1
conspectum ab dictatore est, exclamat capta hostium castra
nuntiarique passim iubet.