prodigia interim multa nuntiari, quorum pleraque et quia 5.15.1.1
singuli auctores erant parum credita spretaque, et quia,
hostibus Etruscis, per quos ea procurarent haruspices non
erant: in unum omnium curae uersae sunt quod lacus in 2.1
Albano nemore, sine ullis caelestibus aquis causaue qua
alia quae rem miraculo eximeret, in altitudinem insolitam
creuit. quidnam eo di portenderent prodigio missi scisci- 3.1
tatum oratores ad Delphicum oraculum. sed propior 4.1
interpres fatis oblatus senior quidam Ueiens, qui inter cauil-
lantes in stationibus ac custodiis milites Romanos Etrus-
cosque uaticinantis in modum cecinit priusquam ex lacu
Albano aqua emissa foret nunquam potiturum Ueiis Roma- 5
num. quod primo uelut temere iactum sperni, agitari 5.1
deinde sermonibus coeptum est donec unus ex statione
Romana percontatus proximum oppidanorum, iam per
longinquitatem belli commercio sermonum facto, quisnam
is esset qui per ambages de lacu Albano iaceret, postquam 6.1
audiuit haruspicem esse, uir haud intacti religione animi,
causatus de priuati portenti procuratione si operae illi esset
consulere uelle, ad conloquium uatem elicuit. cumque 7.1
progressi ambo a suis longius essent inermes sine ullo metu,
praeualens iuuenis Romanus senem infirmum in conspectu
omnium raptum nequiquam tumultuantibus Etruscis ad
suos transtulit. qui cum perductus ad imperatorem, inde 8.1
Romam ad senatum missus esset, sciscitantibus quidnam id
esset quod de lacu Albano docuisset, respondit profecto 9.1
iratos deos Ueienti populo illo fuisse die quo sibi eam men-
tem obiecissent ut excidium patriae fatale proderet. itaque 10.1
quae tum cecinerit diuino spiritu instinctus, ea se nec ut
indicta sint reuocare posse, et tacendo forsitan quae di
immortales uolgari uelint haud minus quam celanda effando
nefas contrahi. sic igitur libris fatalibus, sic disciplina 11.1
Etrusca traditum esse, [ut] quando aqua Albana abundas-
set, tum si eam Romanus rite emisisset uictoriam de Ueien-
tibus dari; antequam id fiat deos moenia Ueientium deser-
turos non esse. exsequebatur inde quae sollemnis deriua- 12.1
tio esset; sed auctorem leuem nec satis fidum super tanta
re patres rati decreuere legatos sortesque oraculi Pythici
exspectandas.