mos erat Faliscis eodem magistro liberorum et comite uti, 5.27.1.1
simulque plures pueri, quod hodie quoque in Graecia manet,
unius curae demandabantur. principum liberos, sicut fere
fit, qui scientia uidebatur praecellere erudiebat. is cum in 2.1
pace instituisset pueros ante urbem lusus exercendique
causa producere, nihil eo more per belli tempus intermisso,
[dum] modo breuioribus modo longioribus spatiis trahendo
eos a porta, lusu sermonibusque uariatis, longius solito ubi 5
res dedit progressus, inter stationes eos hostium castraque
inde Romana in praetorium ad Camillum perduxit. ibi 3.1
scelesto facinori scelestiorem sermonem addit, Falerios se 4.1
in manus Romanis tradidisse, quando eos pueros quorum
parentes capita ibi rerum sint in potestatem dediderit. quae 5.1
ubi Camillus audiuit, 'non ad similem' inquit, 'tui nec
populum nec imperatorem scelestus ipse cum scelesto mu-
nere uenisti. nobis cum Faliscis quae pacto fit humano 6.1
societas non est: quam ingenerauit natura utrisque est erit-
que. sunt et belli, sicut pacis, iura, iusteque ea non minus
quam fortiter didicimus gerere. arma habemus non aduer- 7.1
sus eam aetatem cui etiam captis urbibus parcitur, sed
aduersus armatos et ipsos qui, nec laesi nec lacessiti a nobis,
castra Romana ad Ueios oppugnarunt. eos tu quantum in 8.1
te fuit nouo scelere uicisti: ego Romanis artibus, uirtute
opere armis, sicut Ueios uincam'. denudatum deinde eum 9.1
manibus post tergum inligatis reducendum Falerios pueris
tradidit, uirgasque eis quibus proditorem agerent in
urbem uerberantes dedit. ad quod spectaculum concursu 10.1
populi primum facto, deinde a magistratibus de re noua
uocato senatu, tanta mutatio animis est iniecta ut qui modo
efferati odio iraque Ueientium exitum paene quam Capena-
tium pacem mallent, apud eos pacem uniuersa posceret 5
ciuitas. fides Romana, iustitia imperatoris in foro et curia 11.1
celebrantur; consensuque omnium legati ad Camillum in
castra, atque inde permissu Camilli Romam ad senatum, qui
dederent Falerios proficiscuntur. introducti ad senatum ita 12.1
locuti traduntur: 'patres conscripti, uictoria cui nec deus
nec homo quisquam inuideat uicti a uobis et imperatore
uestro, dedimus nos uobis, rati, quo nihil uictori pulchrius
est, melius nos sub imperio uestro quam legibus nostris 5
uicturos. euentu huius belli duo salutaria exempla prodita 13.1
humano generi sunt: uos fidem in bello quam praesentem
uictoriam maluistis; nos fide prouocati uictoriam ultro detu-
limus. sub dicione uestra sumus; mittite qui arma, qui 14.1
obsides, qui urbem patentibus portis accipiant. nec uos 15.1
fidei nostrae nec nos imperii uestri paenitebit.' Camillo et
ab hostibus et a ciuibus gratiae actae. Faliscis in stipen-
dium militum eius anni, ut populus Romanus tributo uacaret,
pecunia imperata. pace data exercitus Romam reductus. 5