inter haec iam praemissi Albam erant equites qui multi- 1.29.1.1
tudinem traducerent Romam. legiones deinde ductae ad
diruendam urbem. quae ubi intrauere portas, non quidem 2.1
fuit tumultus ille nec pauor qualis captarum esse urbium
solet, cum effractis portis stratisue ariete muris aut arce ui
capta clamor hostilis et cursus per urbem armatorum omnia
ferro flammaque miscet; sed silentium triste ac tacita mae- 3.1
stitia ita defixit omnium animos, ut prae metu [obliti] quid
relinquerent, quid secum ferrent deficiente consilio rogitan-
tesque alii alios, nunc in liminibus starent, nunc errabundi
domos suas ultimum illud uisuri peruagarentur. ut uero 4.1
iam equitum clamor exire iubentium instabat, iam fragor
tectorum quae diruebantur ultimis urbis partibus audiebatur
puluisque ex distantibus locis ortus uelut nube inducta
omnia impleuerat, raptim quibus quisque poterat elatis, cum 5
larem ac penates tectaque in quibus natus quisque educatus-
que esset relinquentes exirent, iam continens agmen migran- 5.1
tium impleuerat uias, et conspectus aliorum mutua misera-
tione integrabat lacrimas, uocesque etiam miserabiles exau-
diebantur, mulierum praecipue, cum obsessa ab armatis
templa augusta praeterirent ac uelut captos relinquerent 5
deos. egressis urbe Albanis Romanus passim publica 6.1
priuataque omnia tecta adaequat solo, unaque hora quadrin-
gentorum annorum opus quibus Alba steterat excidio ac
ruinis dedit. templis tamen deum—ita enim edictum ab
rege fuerat—temperatum est. 5