Gallos quoque uelut obstupefactos miraculum uictoriae 5.39.1.1
tam repentinae tenuit, et ipsi pauore defixi primum steterunt,
uelut ignari quid accidisset; deinde insidias uereri; postremo
caesorum spolia legere armorumque cumulos, ut mos eis est,
coaceruare; tum demum postquam nihil usquam hostile 2.1
cernebatur uiam ingressi, haud multo ante solis occasum ad
urbem Romam perueniunt. ubi cum praegressi equites non
portas clausas, non stationem pro portis excubare, non ar-
matos esse in muris rettulissent, aliud priori simile miracu- 5
lum eos sustinuit; noctemque ueriti et ignotae situm urbis, 3.1
inter Romam atque Anienem consedere, exploratoribus
missis circa moenia aliasque portas quaenam hostibus in
perdita re consilia essent. Romani cum pars maior ex acie 4.1
Ueios petisset quam Romam, nemo superesse quemquam
praeter eos qui Romam refugerant crederet, complorati
omnes pariter uiui mortuique totam prope urbem lamentis
impleuerunt. priuatos deinde luctus stupefecit publicus 5.1
pauor, postquam hostes adesse nuntiatum est; mox ululatus
cantusque dissonos uagantibus circa moenia turmatim bar-
baris audiebant. omne inde tempus suspensos ita tenuit 6.1
animos usque ad lucem alteram ut identidem iam in urbem
futurus uideretur impetus; primo aduentu, quia accesserant
ad urbem,—mansuros enim ad Alliam fuisse nisi hoc consilii
foret,—deinde sub occasum solis, quia haud multum diei 7.1
supererat,—ante noctem <enim> [rati se] inuasuros;—tum
in noctem dilatum consilium esse, quo plus pauoris inferrent.
postremo lux appropinquans exanimare, timorique perpetuo 8.1
ipsum malum continens fuit cum signa infesta portis sunt
inlata. nequaquam tamen ea nocte neque insequenti die
similis illi quae ad Alliam tam pauide fugerat ciuitas fuit.
nam cum defendi urbem posse tam parua relicta manu spes 9.1
nulla esset, placuit cum coniugibus ac liberis iuuentutem
militarem senatusque robur in arcem Capitoliumque conce-
dere, armisque et frumento conlato, ex loco inde munito 10.1
deos hominesque et Romanum nomen defendere; flaminem 11.1
sacerdotesque Uestales sacra publica a caede, ab incendiis
procul auferre, nec ante deseri cultum eorum quam non
superessent qui colerent. si arx Capitoliumque, sedes deo- 12.1
rum, si senatus, caput publici consilii, si militaris iuuentus
superfuerit imminenti ruinae urbis, facilem iacturam esse
seniorum relictae in urbe utique periturae turbae. et quo 13.1
id aequiore animo de plebe multitudo ferret, senes trium-
phales consularesque simul se cum illis palam dicere obituros,
nec his corporibus, quibus non arma ferre, non tueri patriam
possent, oneraturos inopiam armatorum. 5