recrudescente Manliana seditione sub exitum anni 6.18.1.1
comitia habita creatique tribuni militum consulari potestate
Ser. Cornelius Maluginensis iterum P. Ualerius Potitus
iterum M. Furius Camillus quintum Ser. Sulpicius Rufus
iterum C. Papirius Crassus T. Quinctius Cincinnatus iterum. 5
cuius principio anni et patribus et plebi peropportune 2.1
externa pax data: plebi, quod non auocata dilectu spem
cepit, dum tam potentem haberet ducem, fenoris expugnandi:
patribus, ne quo externo terrore auocarentur animi ab
sanandis domesticis malis. igitur cum pars utraque acrior 3.1
aliquanto coorta esset, iam propinquum certamen aderat.
et Manlius aduocata domum plebe cum principibus nouan-
darum rerum interdiu noctuque consilia agitat, plenior
aliquanto animorum irarumque quam antea fuerat. iram 4.1
accenderat ignominia recens in animo ad contumeliam
inexperto: spiritus dabat, quod nec ausus esset idem in se
dictator quod in Sp. Maelio Cincinnatus Quinctius fecisset,
et uinculorum suorum inuidiam non dictator modo abdi- 5
cando dictaturam fugisset sed ne senatus quidem sustinere
potuisset. his simul inflatus exacerbatusque iam per se 5.1
accensos incitabat plebis animos.
'quousque tandem ignorabitis uires uestras, quas natura
ne beluas quidem ignorare uoluit? numerate saltem quot
ipsi sitis, quot aduersarios habeatis. quot enim clientes 5
circa singulos fuistis patronos, tot nunc aduersus unum
hostem eritis. si singuli singulos adgressuri essetis, tamen 6.1
acrius crederem uos pro libertate quam illos pro dominatione
certaturos. ostendite modo bellum; pacem habebitis. 7.1
uideant uos paratos ad uim; ius ipsi remittent. audendum
est aliquid uniuersis aut omnia singulis patienda. quousque 8.1
me circumspectabitis? ego quidem nulli uestrum deero;
ne fortuna mea desit uidete. ipse uindex uester, ubi uisum
inimicis est, nullus repente fui, et uidistis in uincula duci
uniuersi eum qui a singulis uobis uincula depuleram. quid 9.1
sperem, si plus in me audeant inimici? an exitum Cassi
Maelique exspectem? bene facitis quod abominamini.
di prohibebunt haec; sed nunquam propter me de caelo
descendent; uobis dent mentem oportet ut prohibeatis, 5
sicut mihi dederunt armato togatoque ut uos a barbaris
hostibus, a superbis defenderem ciuibus. tam paruus 10.1
animus tanti populi est ut semper uobis auxilium aduersus
inimicos satis sit nec ullum, nisi quatenus imperari uobis
sinatis, certamen aduersus patres noritis? nec hoc natura
insitum uobis est, sed usu possidemini. cur enim aduersus 11.1
externos tantum animorum geritis ut imperare illis aequum
censeatis? quia consuestis cum eis pro imperio certare,
aduersus hos temptare magis quam tueri libertatem. tamen, 12.1
qualescumque duces habuistis, qualescumque ipsi fuistis,
omnia adhuc quantacumque petistis obtinuistis, seu ui seu
fortuna uestra. tempus est etiam maiora conari. experi- 13.1
mini modo et uestram felicitatem et me, ut spero, feliciter
expertum; minore negotio qui imperet patribus imponetis
quam qui resisterent imperantibus imposuistis. solo 14.1
aequandae sunt dictaturae consulatusque, ut caput attollere
Romana plebes possit. proinde adeste; prohibete ius de
pecuniis dici. ego me patronum profiteor plebis, quod mihi
cura mea et fides nomen induit: uos si quo insigni 15.1
magis imperii honorisue nomine uestrum appellabitis ducem,
eo utemini potentiore ad obtinenda ea quae uoltis.' inde 16.1
de regno agendi ortum initium dicitur; sed nec cum
quibus nec quem ad finem consilia peruenerint, satis planum
traditur.