diu inter primores iuuenum Romanorum silentium 7.10.1.1
fuit, cum et abnuere certamen uererentur et praecipuam
sortem periculi petere nollent; tum T. Manlius L. filius, 2.1
qui patrem a uexatione tribunicia uindicauerat, ex statione
ad dictatorem pergit; 'iniussu tuo' inquit, 'imperator, extra
ordinem nunquam pugnauerim, non si certam uictoriam ui-
deam: si tu permittis, uolo ego illi beluae ostendere, quando 3.1
adeo ferox praesultat hostium signis, me ex ea familia ortum
quae Gallorum agmen ex rupe Tarpeia deiecit.' tum dic- 4.1
tator 'macte uirtute' inquit 'ac pietate in patrem patriamque,
T. Manli, esto. perge et nomen Romanum inuictum iuuan-
tibus dis praesta.' armant inde iuuenem aequales; pedestre 5.1
scutum capit, Hispano cingitur gladio ad propiorem habili
pugnam. armatum adornatumque aduersus Gallum stolide
laetum et—quoniam id quoque memoria dignum antiquis
uisum est—linguam etiam ab inrisu exserentem producunt. 5
recipiunt inde se ad stationem; et duo in medio armati 6.1
spectaculi magis more quam lege belli destituuntur, nequa-
quam uisu ac specie aestimantibus pares. corpus alteri 7.1
magnitudine eximium, uersicolori ueste pictisque et auro
caelatis refulgens armis; media in altero militaris statura
modicaque in armis habilibus magis quam decoris species;
non cantus, non exsultatio armorumque agitatio uana sed 8.1
pectus animorum iraeque tacitae plenum; omnem ferociam
in discrimen ipsum certaminis distulerat. ubi constitere 9.1
inter duas acies tot circa mortalium animis spe metuque
pendentibus, Gallus uelut moles superne imminens proiecto
laeua scuto in aduenientis arma hostis uanum caesim cum
ingenti sonitu ensem deiecit; Romanus mucrone subrecto, 10.1
cum scuto scutum imum perculisset totoque corpore interior
periculo uolneris factus insinuasset se inter corpus armaque,
uno alteroque subinde ictu uentrem atque inguina hausit et
in spatium ingens ruentem porrexit hostem. iacentis inde 11.1
corpus ab omni alia uexatione intactum uno torque spoliauit,
quem respersum cruore collo circumdedit suo. defixerat 12.1
pauor cum admiratione Gallos: Romani alacres ab statione
obuiam militi suo progressi, gratulantes laudantesque ad
dictatorem perducunt. inter carminum prope modo incon- 13.1
dita quaedam militariter ioculantes Torquati cognomen
auditum; celebratum deinde posteris etiam familiae honori
fuit. dictator coronam auream addidit donum mirisque 14.1
pro contione eam pugnam laudibus tulit.