septimum primum pilum iam 7.13.1.1
Tullius ducebat neque erat in exercitu, qui quidem pedestria
stipendia fecisset, uir factis nobilior.
is praecedens militum agmen ad tribunal pergit miranti- 2.1
que Sulpicio non turbam magis quam turbae principem
Tullium, imperiis oboedientissimum militem, 'si licet, dic- 3.1
tator' inquit, 'condemnatum se uniuersus exercitus a te
ignauiae ratus et prope ignominiae causa destitutum sine
armis orauit me ut suam causam apud te agerem. equidem, 4.1
sicubi loco cessum, si terga data hosti, si signa foede amissa
obici nobis possent, tamen hoc a te impetrari aequum cen-
serem ut nos uirtute culpam nostram corrigere et abolere
flagitii memoriam noua gloria patereris. etiam ad Alliam 5.1
fusae legiones eandem quam per pauorem amiserant patriam
profectae postea a Ueiis uirtute reciperauere. nobis deum
benignitate, felicitate tua populique Romani, et res et gloria
est integra; quamquam de gloria uix dicere ausim, si nos et 6.1
hostes haud secus quam feminas abditos intra uallum omni-
bus contumeliis eludunt, et tu imperator noster—quod aegrius
patimur—exercitum tuum sine animis, sine armis, sine
manibus iudicas esse et, priusquam expertus nos esses, de 5
nobis ita desperasti ut te mancorum ac debilium ducem
iudicares esse. quid enim aliud esse causae credamus, cur 7.1
ueteranus dux, fortissimus bello, compressis, quod aiunt,
manibus sedeas? utcumque enim se habet res, te de nostra
uirtute dubitasse uideri quam nos de tua uerius est. sin 8.1
autem non tuum istuc sed publicum est consilium, et con-
sensus aliqui patrum, non Gallicum bellum, nos ab urbe,
a penatibus nostris ablegatos tenet, quaeso, ut ea quae
dicam non a militibus imperatori dicta censeas sed a plebe 5
patribus—quae si, ut uos uestra habeatis consilia, sic se sua
habituram dicat, quis tandem suscenseat?—milites nos esse 9.1
non seruos uestros, ad bellum non in exsilium missos; si
quis det signum, in aciem educat, ut uiris ac Romanis dig-
num sit, pugnaturos: si nihil armis opus sit, otium Romae
potius quam in castris acturos. haec dicta sint patribus. 10.1
te, imperator, milites tui oramus ut nobis pugnandi copiam
facias; cum uincere cupimus, tum te duce uincere, tibi
lauream insignem deferre, tecum triumphantes urbem inire,
tuum sequentes currum Iouis optimi maximi templum gra- 5
tantes ouantesque adire.' orationem Tulli exceperunt 11.1
preces multitudinis et undique, ut signum daret, ut capere
arma iuberet, clamabant.