M. Popi- 7.23.1.1
lius Laenas a plebe consul, a patribus L. Cornelius Scipio
datus.
fortuna quoque inlustriorem plebeium consulem fecit; 2.1
nam cum ingentem Gallorum exercitum in agro Latino castra
posuisse nuntiatum esset, Scipione graui morbo implicito
Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum. is impigre 3.1
exercitu scripto, cum omnes extra portam Capenam ad
Martis aedem conuenire armatos iuniores iussisset signaque
eodem quaestores ex aerario deferre, quattuor expletis legio-
nibus, quod superfuit militum P. Ualerio Publicolae praetori 5
tradidit, auctor patribus scribendi alterius exercitus, quod 4.1
ad incertos belli euentus subsidium rei publicae esset. ipse 5.1
iam satis omnibus instructis comparatisque ad hostem
pergit; cuius ut prius nosceret uires quam periculo ultimo
temptaret, in tumulo, quem proximum castris Gallorum
capere potuit, uallum ducere coepit. gens ferox et ingenii 6.1
auidi ad pugnam cum procul uisis Romanorum signis ut
extemplo proelium initura explicuisset aciem, postquam
neque in aequum demitti agmen uidit et cum loci altitudine
tum uallo etiam tegi Romanos, perculsos pauore rata, simul 5
opportuniores quod intenti tum maxime operi essent, truci
clamore adgreditur. ab Romanis nec opus intermissum— 7.1
triarii erant, qui muniebant—et ab hastatis principibusque,
qui pro munitoribus intenti armatique steterunt, proelium
initum. praeter uirtutem locus quoque superior adiuuit, ut 8.1
pila omnia hastaeque non tamquam ex aequo missa uana,
quod plerumque fit, caderent sed omnia librata ponderibus
figerentur; oneratique telis Galli, quibus aut corpora trans- 9.1
fixa aut praegrauata inhaerentibus gerebant scuta, cum cursu
paene in aduersum subissent, primo incerti restitere; dein, 10.1
cum ipsa cunctatio et his animos minuisset et auxisset hosti,
impulsi retro ruere alii super alios stragemque inter se caede
ipsa foediorem dare; adeo praecipiti turba obtriti plures
quam ferro necati. 5