hac legatione Romam relata, positis omnium aliarum 7.32.1.1
rerum curis patres fetialibus ad res repetendas missis, bel-
loque, quia non redderentur, sollemni more indicto, decreue-
runt ut primo quoque tempore de ea re ad populum ferre-
tur; iussuque populi consules ambo cum duobus exercitibus 2.1
[ab urbe] profecti, Ualerius in Campaniam, Cornelius
in Samnium, ille ad montem Gaurum, hic ad Saticulam
castra ponunt. priori Ualerio Samnitium legiones—eo 3.1
namque omnem belli molem inclinaturam censebant—
occurrunt; simul in Campanos stimulabat ira tam promptos
nunc ad ferenda, nunc ad accersenda aduersus se auxilia.
ut uero castra Romana uiderunt, ferociter pro se quisque 4.1
signum duces poscere, adfirmare eadem fortuna Romanum
Campano laturum opem qua Campanus Sidicino tulerit.
Ualerius leuibus certaminibus temptandi hostis causa haud 5.1
ita multos moratus dies signum pugnae proposuit, paucis 6.1
suos adhortatus ne nouum bellum eos nouusque hostis ter-
reret: quidquid ab urbe longius proferrent arma, magis
magisque in imbelles gentes eos prodire. ne Sidicinorum 7.1
Campanorumque cladibus Samnitium aestimarent uirtutem;
qualescumque inter se certauerint, necesse fuisse alteram
partem uinci. Campanos quidem haud dubie magis nimio
luxu fluentibus rebus mollitiaque sua quam ui hostium 5
uictos esse. quid autem esse duo prospera in tot saeculis 8.1
bella Samnitium aduersus tot decora populi Romani, qui
triumphos paene plures quam annos ab urbe condita nume-
ret; qui omnia circa se, Sabinos Etruriam Latinos Hernicos 9.1
Aequos Uolscos Auruncos, domita armis habeat; qui Gallos
tot proeliis caesos postremo in mare ac naues fuga com-
pulerit? cum gloria belli ac uirtute sua quemque fretos ire 10.1
in aciem debere, tum etiam intueri cuius ductu auspicioque
ineunda pugna sit, utrum qui, audiendus dumtaxat, magni- 11.1
ficus adhortator sit, uerbis tantum ferox, operum militarium
expers, an qui et ipse tela tractare, procedere ante signa,
uersari media in mole pugnae sciat. 'facta mea, non dicta 12.1
uos, milites' inquit, 'sequi uolo, nec disciplinam modo sed
exemplum etiam a me petere. non factionibus [modo] nec
per coitiones usitatas nobilibus sed hac dextra mihi tres
consulatus summamque laudem peperi. fuit cum hoc 13.1
dici poterat: patricius enim eras et a liberatoribus
patriae ortus, et eodem anno familia ista consula-
tum quo urbs haec consulem habuit: nunc iam nobis 14.1
patribus uobisque plebei promiscuus consulatus patet nec
generis, ut ante, sed uirtutis est praemium. proinde summum
quodque spectate, milites, decus. non, si mihi nouum hoc 15.1
Coruini cognomen dis auctoribus homines dedistis, Pub-
licolarum uetustum familiae nostrae cognomen memoria
excessit; semper ego plebem Romanam militiae domique, 16.1
priuatus, in magistratibus paruis magnisque, aeque tribunus
ac consul, eodem tenore per omnes deinceps consulatus
colo atque colui. nunc, quod instat, dis bene iuuantibus 17.1
nouum atque integrum de Samnitibus triumphum mecum
petite.'