cum aliud alii censerent, tum Annius: 'quamquam ipse 8.4.1.1
ego rettuli quid responderi placeret, tamen magis ad summam
rerum nostrarum pertinere arbitror quid agendum nobis quam
quid loquendum sit. facile erit explicatis consiliis accom-
modare rebus uerba. nam si etiam nunc sub umbra foederis 2.1
aequi seruitutem pati possumus, quid abest quin proditis
Sidicinis non Romanorum solum sed Samnitium quoque
dicto pareamus respondeamusque Romanis nos, ubi innue-
rint, posituros arma? sin autem tandem libertatis desi- 3.1
derium remordet animos, si foedus [est], si societas aequatio
iuris est, si consanguineos nos Romanorum esse, quod olim
pudebat, nunc gloriari licet, si socialis illis exercitus is est
quo adiuncto duplicent uires suas, quem secernere ab se 5
consilia bellis propriis ponendis sumendisque nolint, cur
non omnia aequantur? cur non alter ab Latinis consul
datur?
ubi pars uirium, ibi et imperii pars est. 4.1
est quidem 5.1
nobis hoc per se haud nimis amplum quippe concedentibus
Romam caput Latio esse; sed ut amplum uideri posset,
diuturna patientia fecimus. atqui si quando unquam con- 6.1
sociandi imperii, usurpandae libertatis tempus optastis, en
hoc tempus adest et uirtute uestra et deum benignitate uobis
datum. tempestatis patientiam negando militem; quis du- 7.1
bitat exarsisse eos, cum plus ducentorum annorum morem
solueremus? pertulerunt tamen hunc dolorem. bellum 8.1
nostro nomine cum Paelignis gessimus; qui ne nostrorum
quidem finium nobis per nos tuendorum ius antea dabant,
nihil intercesserunt. Sidicinos in fidem receptos, Campanos 9.1
ab se ad nos descisse, exercitus nos parare aduersus Sam-
nites, foederatos suos, audierunt nec mouerunt se ab urbe.
unde haec illis tanta modestia nisi a conscientia uirium et 10.1
nostrarum et suarum? idoneos auctores habeo querentibus
de nobis Samnitibus ita responsum ab senatu Romano esse,
ut facile appareret ne ipsos quidem iam postulare ut Latium
sub Romano imperio sit. usurpate modo postulando quod 5
illi uobis taciti concedunt. si quem hoc metus dicere pro- 11.1
hibet, en ego ipse audiente non populo Romano modo
senatuque sed Ioue ipso, qui Capitolium incolit, profiteor
me dicturum, ut, si nos in foedere ac societate esse ue-
lint, consulem alterum ab nobis senatusque partem acci- 5
piant.' haec ferociter non suadenti solum sed pollicenti 12.1
clamore et adsensu omnes permiserunt, ut ageret diceretque
quae e re publica nominis Latini fideque sua uiderentur.