Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent, 1.41.1.1
illos fugientes lictores comprehendunt. clamor inde con-
cursusque populi, mirantium quid rei esset. Tanaquil inter
tumultum claudi regiam iubet, arbitros eiecit. simul quae
curando uolneri opus sunt, tamquam spes subesset, sedulo 5
comparat, simul si destituat spes, alia praesidia molitur.
Seruio propere accito cum paene exsanguem uirum osten- 2.1
disset, dextram tenens orat ne inultam mortem soceri, ne
socrum inimicis ludibrio esse sinat. 'tuum est' inquit, 3.1
'Serui, si uir es, regnum, non eorum qui alienis manibus
pessimum facinus fecere. erige te deosque duces sequere
qui clarum hoc fore caput diuino quondam circumfuso igni
portenderunt. nunc te illa caelestis excitet flamma; nunc 5
expergiscere uere. et nos peregrini regnauimus; qui sis,
non unde natus sis reputa. si tua re subita consilia torpent,
at tu mea consilia sequere.' cum clamor impetusque multi- 4.1
tudinis uix sustineri posset, ex superiore parte aedium per
fenestras in Nouam uiam uersas—habitabat enim rex ad Iouis
Statoris—populum Tanaquil adloquitur. iubet bono animo 5.1
esse; sopitum fuisse regem subito ictu; ferrum haud alte in
corpus descendisse; iam ad se redisse; inspectum uolnus
absterso cruore; omnia salubria esse; confidere propediem
ipsum eos uisuros; interim Ser. Tullio iubere populum dicto 5
audientem esse; eum iura redditurum obiturumque alia regis
munia esse. Seruius cum trabea et lictoribus prodit ac sede 6.1
regia sedens alia decernit, de aliis consulturum se regem esse
simulat. itaque per aliquot dies cum iam exspirasset Tar-
quinius celata morte per speciem alienae fungendae uicis suas
opes firmauit; tum demum palam factum est comploratione in 5
regia orta. Seruius praesidio firmo munitus, primus iniussu
populi, uoluntate patrum regnauit. Anci liberi iam tum com- 7.1
prensis sceleris ministris ut uiuere regem et tantas esse opes
Serui nuntiatum est, Suessam Pometiam exsulatum ierant.