et in castris Romanis cum frustra multi conatus ad 9.4.1.1
erumpendum capti essent et iam omnium rerum inopia
esset, uicti necessitate legatos mittunt, qui primum pacem 2.1
aequam peterent; si pacem non impetrarent, uti prouocarent
ad pugnam. tum Pontius debellatum esse respondit; et, 3.1
quoniam ne uicti quidem ac capti fortunam fateri scirent,
inermes cum singulis uestimentis sub iugum missurum; alias
condiciones pacis aequas uictis ac uictoribus fore: si agro 4.1
Samnitium decederetur, coloniae abducerentur, suis inde
legibus Romanum ac Samnitem aequo foedere uicturum;
his condicionibus paratum se esse foedus cum consulibus 5.1
ferire; si quid eorum displiceat, legatos redire ad se uetuit.
haec cum legatio renuntiaretur, tantus gemitus omnium 6.1
subito exortus est tantaque maestitia incessit ut non grauius
accepturi uiderentur, si nuntiaretur omnibus eo loco mortem
oppetendam esse.
cum diu silentium fuisset nec consules aut pro foedere 7.1
tam turpi aut contra foedus tam necessarium hiscere possent,
L. Lentulus, qui tum princeps legatorum uirtute atque ho-
noribus erat, 'patrem meum' inquit, 'consules, saepe audiui 8.1
memorantem se in Capitolio unum non fuisse auctorem
senatui redimendae auro a Gallis ciuitatis, quando nec fossa
ualloque ab ignauissimo ad opera ac muniendum hoste clausi
essent et erumpere, si non sine magno periculo, tamen sine 5
certa pernicie possent. quod si, illis ut decurrere ex Capi- 9.1
tolio armatis in hostem licuit, quo saepe modo obsessi in
obsidentes eruperunt, ita nobis aequo aut iniquo loco dimi-
candi tantummodo cum hoste copia esset, non mihi paterni
animi indoles in consilio dando deesset. equidem mortem 10.1
pro patria praeclaram esse fateor et me uel deuouere pro
populo Romano legionibusque uel in medios me immittere
hostes paratus sum; sed hic patriam uideo, hic quidquid 11.1
Romanarum legionum est; quae nisi pro se ipsis ad mortem
ruere uolunt, quid habent quod morte sua seruent? tecta 12.1
urbis, dicat aliquis, et moenia et eam turbam a qua urbs
incolitur. immo hercule produntur ea omnia deleto hoc
exercitu, non seruantur. quis enim ea tuebitur? imbellis 13.1
uidelicet atque inermis multitudo. tam hercule quam
a Gallorum impetu defendit. an a Ueiis exercitum Camil- 14.1
lumque ducem implorabunt? hic omnes spes opesque
sunt, quas seruando patriam seruamus, dedendo ad necem
patriam deserimus [ac prodimus]. at foeda atque ignomi-
niosa deditio est. sed ea caritas patriae est ut tam 15.1
ignominia eam quam morte nostra, si opus sit, seruemus.
subeatur ergo ista, quantacumque est, indignitas et pareatur 16.1
necessitati, quam ne di quidem superant. ite, consules,
redimite armis ciuitatem, quam auro maiores uestri rede-
merunt.'