huic orationi Seruius cum interuenisset trepido nuntio 1.48.1.1
excitatus, extemplo a uestibulo curiae magna uoce 'quid
hoc' inquit, 'Tarquini, rei est? qua tu audacia me uiuo
uocare ausus es patres aut in sede considere mea?' cum 2.1
ille ferociter ad haec—se patris sui tenere sedem; multo
quam seruum potiorem filium regis regni heredem; satis
illum diu per licentiam eludentem insultasse dominis—, cla-
mor ab utriusque fautoribus oritur et concursus populi fiebat 5
in curiam, apparebatque regnaturum qui uicisset. tum Tar- 3.1
quinius necessitate iam et ipsa cogente ultima audere, multo
et aetate et uiribus ualidior, medium arripit Seruium elatum-
que e curia in inferiorem partem per gradus deiecit; inde ad
cogendum senatum in curiam rediit. fit fuga regis appari- 4.1
torum atque comitum; ipse prope exsanguis cum sine regio
comitatu domum se reciperet ab iis qui missi ab Tarquinio
fugientem consecuti erant interficitur. creditur, quia non 5.1
abhorret a cetero scelere, admonitu Tulliae id factum. car-
pento certe, id quod satis constat, in forum inuecta nec
reuerita coetum uirorum euocauit uirum e curia regemque
prima appellauit. a quo facessere iussa ex tanto tumultu 6.1
cum se domum reciperet peruenissetque ad summum
Cyprium uicum, ubi Dianium nuper fuit, flectenti carpen-
tum dextra in Urbium cliuum ut in collem Esquiliarum
eueheretur, restitit pauidus atque inhibuit frenos is qui 5
iumenta agebat iacentemque dominae Seruium trucidatum
ostendit. foedum inhumanumque inde traditur scelus 7.1
monumentoque locus est—Sceleratum uicum uocant—quo
amens, agitantibus furiis sororis ac uiri, Tullia per patris
corpus carpentum egisse fertur, partemque sanguinis ac
caedis paternae cruento uehiculo, contaminata ipsa resper- 5
saque, tulisse ad penates suos uirique sui, quibus iratis
malo regni principio similes propediem exitus sequerentur.
Ser. Tullius regnauit annos quattuor et quadraginta ita ut 8.1
bono etiam moderatoque succedenti regi difficilis aemulatio
esset; ceterum id quoque ad gloriam accessit quod cum illo
simul iusta ac legitima regna occiderunt. id ipsum tam mite 9.1
ac tam moderatum imperium tamen quia unius esset depo-
nere eum in animo habuisse quidam auctores sunt, ni scelus
intestinum liberandae patriae consilia agitanti interuenisset.