haud longi inde temporis, dum intolerabilia frigora erant, 21.58.1.1
quies militi data est; et ad prima ac dubia signa ueris pro- 2.1
fectus ex hibernis in Etruriam ducit, eam quoque gentem,
sicut Gallos Liguresque, aut ui aut uoluntate adiuncturus.
transeuntem Appenninum adeo atrox adorta tempestas est, 3.1
ut Alpium prope foeditatem superauerit. uento mixtus imber
cum ferretur in ipsa ora, primo, quia aut arma omittenda
erant aut contra enitentes uertice intorti adfligebantur, consti-
tere; dein, cum iam spiritum includeret nec reciprocare ani- 4.1
mam sineret, auersi a uento parumper consedere. tum uero 5.1
ingenti sono caelum strepere et inter horrendos fragores mi-
care ignes; capti auribus et oculis metu omnes torpere;
tandem effuso imbre, cum eo magis accensa uis uenti esset, 6.1
ipso illo quo deprensi erant loco castra ponere necessarium
uisum est. id uero laboris uelut de integro initium fuit; 7.1
nam nec explicare quicquam nec statuere poterant nec quod
statutum esset manebat omnia perscindente uento et rapiente.
et mox aqua leuata uento cum super gelida montium iuga 8.1
concreta esset, tantum niuosae grandinis deiecit ut omnibus
omissis procumberent homines tegminibus suis magis obruti
quam tecti; tantaque uis frigoris insecuta est ut ex illa mi- 9.1
serabili hominum iumentorumque strage cum se quisque
attollere ac leuare uellet, diu nequiret, quia torpentibus rigore
neruis uix flectere artus poterant. deinde, ut tandem agi- 10.1
tando sese mouere ac recipere animos et raris locis ignis fieri
est coeptus, ad alienam opem quisque inops tendere. biduum 11.1
eo loco uelut obsessi mansere; multi homines, multa iumenta,
elephanti quoque ex iis qui proelio ad Trebiam facto super-
fuerant septem absumpti.