cum haud cuiquam in dubio esset bellum ab Tarquiniis 2.3.1.1
imminere, id quidem spe omnium serius fuit; ceterum, id
quod non timebant, per dolum ac proditionem prope libertas
amissa est. erant in Romana iuuentute adulescentes aliquot, 2.1
nec ii tenui loco orti, quorum in regno libido solutior fuerat,
aequales sodalesque adulescentium Tarquiniorum, adsueti
more regio uiuere. eam tum, aequato iure omnium, licentiam 3.1
quaerentes, libertatem aliorum in suam uertisse seruitutem
inter se conquerebantur: regem hominem esse, a quo im-
petres, ubi ius, ubi iniuria opus sit; esse gratiae locum, esse
beneficio; et irasci et ignoscere posse; inter amicum atque 5
inimicum discrimen nosse; leges rem surdam, inexorabilem 4.1
esse, salubriorem melioremque inopi quam potenti; nihil laxa-
menti nec ueniae habere, si modum excesseris; periculosum
esse in tot humanis erroribus sola innocentia uiuere. ita 5.1
iam sua sponte aegris animis legati ab regibus superueniunt,
sine mentione reditus bona tantum repetentes. eorum uerba
postquam in senatu audita sunt, per aliquot dies ea con-
sultatio tenuit, ne non reddita belli causa, reddita belli 5
materia et adiumentum essent. interim legati alia moliri; 6.1
aperte bona repetentes clam reciperandi regni consilia
struere; et tamquam ad id quod agi uidebatur ambientes, no-
bilium adulescentium animos pertemptant. a quibus placide 7.1
oratio accepta est, iis litteras ab Tarquiniis reddunt et de
accipiendis clam nocte in urbem regibus conloquuntur.