eo tempore quo haec Canusi agebantur Uenusiam ad 22.54.1.1
consulem ad quattuor milia et quingenti pedites equitesque,
qui sparsi fuga per agros fuerant, peruenere. eos omnes 2.1
Uenusini per familias benigne accipiendos curandosque cum
diuisissent, in singulos equites togas et tunicas et quadrigatos
nummos quinos uicenos, et pediti denos et arma quibus
deerant dederunt, ceteraque publice ac priuatim hospitaliter 3.1
facta certatumque ne a muliere Canusina populus Uenusinus
officiis uinceretur. sed grauius onus Busae multitudo facie- 4.1
bat; et iam ad decem milia hominum erant, Appiusque et 5.1
Scipio, postquam incolumem esse alterum consulem accepe-
runt, nuntium extemplo mittunt quantae secum peditum
equitumque copiae essent sciscitatumque simul utrum Uenu-
siam adduci exercitum an manere iuberet Canusi. Uarro 6.1
ipse Canusium copias traduxit; et iam aliqua species con-
sularis exercitus erat moenibusque se certe, si non armis, ab
hoste uidebantur defensuri.
Romam ne has quidem reliquias superesse ciuium socio- 7.1
rumque sed occidione occisum cum duobus <consularibus
ducibus> exercitum deletasque omnes copias allatum fuerat.
nunquam salua urbe tantum pauoris tumultusque intra 8.1
moenia Romana fuit. itaque succumbam oneri neque
adgrediar narrare quae edissertando minora uero faciam.
consule exercituque ad Trasumennum priore anno amisso 9.1
non uolnus super uolnus sed multiplex clades, cum duobus
consulibus duo consulares exercitus amissi nuntiabantur nec
ulla iam castra Romana nec ducem nec militem esse;
Hannibalis Apuliam, Samnium ac iam prope totam Italiam 10.1
factam. nulla profecto alia gens tanta mole cladis non
obruta esset. compares cladem ad Aegates insulas Car- 11.1
thaginiensium proelio nauali acceptam, qua fracti Sicilia ac
Sardinia cessere, inde uectigales ac stipendiarios fieri se passi
sunt, aut pugnam aduersam in Africa, cui postea hic ipse
Hannibal succubuit; nulla ex parte comparandae sunt nisi 5
quod minore animo latae sunt.