dum haec in Italia geruntur apparanturque, nihilo segnius 23.26.1.1
in Hispania bellum erat sed ad eam diem magis prosperum
Romanis. P. et Cn. Scipionibus inter se partitis copias ut 2.1
Gnaeus terra, Publius nauibus rem gereret, Hasdrubal, Poe-
norum imperator, neutri parti uirium satis fidens, procul ab
hoste interuallo ac locis tutus tenebat se, quoad multum ac
diu obtestanti quattuor milia peditum et quingenti equites 5
in supplementum missi ex Africa sunt. tum refecta tandem 3.1
spe, castra propius hostem mouit classemque et ipse instrui
pararique iubet ad insulas maritimamque oram tutandam.
in ipso impetu mouendarum de integro rerum perculit eum 4.1
praefectorum nauium transitio, qui post classem ad Hiberum
per pauorem desertam grauiter increpiti nunquam deinde
satis fidi aut duci aut Carthaginiensium rebus fuerant.
fecerant hi transfugae motum in Tartesiorum gente, desciue- 5.1
rantque his auctoribus urbes aliquot; una etiam ab ipsis ui
capta fuerat.
in eam gentem uersum ab Romanis bellum est, infesto- 6.1
que exercitu Hasdrubal ingressus agrum hostium pro captae
ante dies paucos urbis moenibus Chalbum, nobilem Tarte-
siorum ducem, cum ualido exercitu castris se tenentem,
adgredi statuit. praemissa igitur leui armatura quae eliceret 7.1
hostes ad certamen, equitum partem ad populandum per
agros passim dimisit <et> ut palantes exciperent. simul et 8.1
ad castra tumultus erat et per agros fugaque et caedes;
deinde undique diuersis itineribus cum in castra se recepis-
sent, adeo repente decessit animis pauor ut non ad muni-
menta modo defendenda satis animorum esset sed etiam ad 5
lacessendum proelio hostem. erumpunt igitur agmine e 9.1
castris, tripudiantes more suo, repentinaque eorum audacia
terrorem hosti paulo ante ultro lacessenti incussit. itaque 10.1
et ipse Hasdrubal in collem satis arduum, flumine etiam
obiecto tutum, copias subducit et praemissam leuem arma-
turam equitesque palatos eodem recipit, nec aut colli aut
flumini satis fidens, castra uallo permunit. in hoc alterno 11.1
pauore certamina aliquot sunt contracta; nec Numida Hi-
spano eques par fuit nec iaculator Maurus caetrato, uelocitate
pari, robore animi uiriumque aliquantum praestanti.