quinque milium interuallo castra distantia habuere paucos
|
23.29.1.1
|
dies nec sine leuibus proeliis nec ut in aciem exirent: tan-
|
2.1
|
dem uno eodemque die uelut ex composito utrimque signum
|
|
pugnae propositum est atque omnibus copiis in campum
|
|
descensum. triplex stetit Romana acies; uelitum pars
|
3.1
|
inter antesignanos locata, pars post signa accepta; equites
|
|
cornua cinxere. Hasdrubal mediam aciem Hispanis firmat;
|
4.1
|
in cornibus, dextro Poenos locat, laeuo Afros mercenariorum-
|
|
que auxilia; equitum Numidas Poenorum peditibus, ceteros
|
|
Afris, pro cornibus apponit. nec omnes Numidae in dextro
|
5.1
|
locati cornu sed quibus desultorum in modum binos trahenti-
|
|
bus equos inter acerrimam saepe pugnam in recentem equum
|
|
ex fesso armatis transultare mos erat; tanta uelocitas ipsis
|
|
tamque docile equorum genus est. cum hoc modo instructi
|
6.1
|
starent, imperatorum utriusque partis haud ferme dispares
|
|
spes erant; nam ne multum quidem aut numero aut genere
|
|
militum hi aut illi praestabant; militibus longe dispar
|
|
animus erat. Romanis enim, quamquam procul a patria
|
7.1
|
pugnarent, facile persuaserant duces pro Italia atque urbe
|
|
Romana eos pugnare; itaque, uelut quibus reditus in patriam
|
|
<in> eo discrimine pugnae uerteretur, obstinauerant animis
|
|
uincere aut mori. minus pertinaces uiros habebat altera
|
8.1
|
acies; nam maxima pars Hispani erant, qui uinci in Hispania
|
|
quam uictores in Italiam trahi malebant. primo igitur con-
|
9.1
|
cursu, cum uix pila coniecta essent, rettulit pedem media
|
|
acies inferentibusque se magno impetu Romanis uertit terga.
|
|
nihilo segnius <in> cornibus proelium fuit. hinc Poenus,
|
10.1
|
hinc Afer urget, et uelut in circumuentos proelio ancipiti
|
|
pugnant; sed cum in medium tota iam coisset Romana acies,
|
11.1
|
satis uirium ad dimouenda hostium cornua habuit. ita duo
|
12.1
|
diuersa proelia erant. utroque Romani, ut qui pulsis iam
|
|
ante mediis et numero et robore uirorum praestarent, haud
|
|
dubie superant. magna uis hominum ibi occisa et, nisi
|
13.1
|
Hispani uixdum conserto proelio tam effuse fugissent, per-
|
|
pauci ex tota superfuissent acie. equestris pugna nulla
|
14.1
|
admodum fuit, quia, simul inclinatam mediam aciem Mauri
|
|
Numidaeque uidere, extemplo fuga effusa nuda cornua
|
|
elephantis quoque prae se actis deseruere. et Hasdrubal
|
15.1
|
usque ad ultimum euentum pugnae moratus e media caede
|
|
cum paucis effugit. castra Romani cepere atque diripuere.
|
|
ea pugna si qua dubia <in> Hispania erant Romanis adiunxit,
|
16.1
|
Hasdrubalique non modo in Italiam traducendi exercitus
|
|
sed ne manendi quidem satis tuto in Hispania spes reliqua
|
|
erat. quae posteaquam litteris Scipionum Romae uolgata
|
17.1
|
sunt, non tam uictoria quam prohibito Hasdrubalis in Italiam
|
|
transitu laetabantur.
|
|