| obsidio erat nihilo minus et frumenti cum summa caritate | 2.12.1.1 |
| inopia, sedendoque expugnaturum se urbem spem Porsinna | |
| habebat, cum C. Mucius, adulescens nobilis, cui indignum | 2.1 |
| uidebatur populum Romanum seruientem cum sub regibus | |
| esset nullo bello nec ab hostibus ullis obsessum esse, libe- | |
| rum eundem populum ab iisdem Etruscis obsideri quorum | |
| saepe exercitus fuderit,—itaque magno audacique aliquo faci- | 3.1 |
| nore eam indignitatem uindicandam ratus, primo sua sponte | |
| penetrare in hostium castra constituit; dein metuens ne si | 4.1 |
| consulum iniussu et ignaris omnibus iret, forte deprehensus | |
| a custodibus Romanis retraheretur ut transfuga, fortuna tum | |
| urbis crimen adfirmante, senatum adit. 'transire Tiberim' | 5.1 |
| inquit, 'patres, et intrare, si possim, castra hostium uolo, non | |
| praedo nec populationum in uicem ultor; maius si di iuuant | |
| in animo est facinus.' adprobant patres; abdito intra ues- | |
| tem ferro proficiscitur. ubi eo uenit, in confertissima turba | 6.1 |
| prope regium tribunal constitit. ibi cum stipendium militi- | 7.1 |
| bus forte daretur et scriba cum rege sedens pari fere ornatu | |
| multa ageret eum<que> milites uolgo adirent, timens sci- | |
| scitari uter Porsinna esset, ne ignorando regem semet ipse | |
| aperiret quis esset, quo temere traxit fortuna facinus, scribam | 5 |
| pro rege obtruncat. uadentem inde qua per trepidam tur- | 8.1 |
| bam cruento mucrone sibi ipse fecerat uiam, cum concursu | |
| ad clamorem facto comprehensum regii satellites retraxissent, | |
| ante tribunal regis destitutus, tum quoque inter tantas for- | |
| tunae minas metuendus magis quam metuens, 'Romanus | 9.1 |
| sum' inquit, 'ciuis; C. Mucium uocant. hostis hostem | |
| occidere uolui, nec ad mortem minus animi est, quam fuit | |
| ad caedem; et facere et pati fortia Romanum est. nec | 10.1 |
| unus in te ego hos animos gessi; longus post me ordo est | |
| idem petentium decus. proinde in hoc discrimen, si iuuat, | |
| accingere, ut in singulas horas capite dimices tuo, ferrum | |
| hostemque in uestibulo habeas regiae. hoc tibi iuuentus | 5 |
| Romana indicimus bellum. nullam aciem, nullum proelium | 11.1 |
| timueris; uni tibi et cum singulis res erit.' cum rex simul | 12.1 |
| ira infensus periculoque conterritus circumdari ignes minita- | |
| bundus iuberet nisi expromeret propere quas insidiarum | |
| sibi minas per ambages iaceret, 'en tibi' inquit, 'ut sentias | 13.1 |
| quam uile corpus sit iis qui magnam gloriam uident'; dex- | |
| tramque accenso ad sacrificium foculo inicit. quam cum | |
| uelut alienato ab sensu torreret animo, prope attonitus | |
| miraculo rex cum ab sede sua prosiluisset amouerique ab | 5 |
| altaribus iuuenem iussisset, 'tu uero abi' inquit, 'in te | 14.1 |
| magis quam in me hostilia ausus. iuberem macte uirtute | |
| esse, si pro mea patria ista uirtus staret; nunc iure belli | |
| liberum te, intactum inuiolatumque hinc dimitto.' tunc | 15.1 |
| Mucius, quasi remunerans meritum, 'quando quidem' in- | |
| quit, 'est apud te uirtuti honos, ut beneficio tuleris a me | |
| quod minis nequisti, trecenti coniurauimus principes iuuen- | |
| tutis Romanae ut in te hac uia grassaremur. mea prima | 16.1 |
| sors fuit; ceteri ut cuiusque ceciderit primi quoad te oppor- | |
| tunum fortuna dederit, suo quisque tempore aderunt.' |