nec minore animo res Romana domi quam militiae 24.18.1.1
gerebatur. censores, uacui ab operum locandorum cura 2.1
propter inopiam aerarii, ad mores hominum regendos animum
aduerterunt castigandaque uitia quae, uelut diutinis morbis
aegra corpora ex sese gignunt, eo enata bello erant. primum 3.1
eos citauerunt qui post Cannensem <cladem a re publica
defecisse> dicebantur. princeps eorum M. Caecilius Metellus
quaestor tum forte erat. iusso deinde eo ceterisque eiusdem 4.1
noxae reis causam dicere cum purgari nequissent, pro-
nuntiarunt uerba orationemque eos aduersus rem publicam
habuisse, quo coniuratio deserendae Italiae causa fieret.
secundum eos citati nimis callidi exsoluendi iuris iurandi 5.1
interpretes, qui captiuorum ex itinere regressi clam in castra
Hannibalis solutum quod iurauerant redituros rebantur. his 6.1
superioribusque illis equi adempti qui publicum equum habe-
bant, tribuque moti aerarii omnes facti. neque senatu modo 7.1
aut equestri ordine regendo cura se censorum tenuit. nomina
omnium ex iuniorum tabulis excerpserunt qui quadriennio
non militassent, quibus neque uacatio iusta militiae neque
morbus causa fuisset. et ea supra duo milia nominum in 8.1
aerarios relata tribuque omnes moti; additumque tam truci 9.1
censoriae notae triste senatus consultum, ut ei omnes quos
censores notassent pedibus mererent mitterenturque in Sici-
liam ad Cannensis exercitus reliquias, cui militum generi non
prius quam pulsus Italia hostis esset finitum stipendiorum 5
tempus erat.
cum censores ob inopiam aerarii se iam locationibus ab- 10.1
stinerent aedium sacrarum tuendarum curuliumque equorum
praebendorum ac similium his rerum, conuenere ad eos fre- 11.1
quentes qui hastae huius generis adsueuerant hortarique
censores ut omnia perinde agerent locarent ac si pecunia
in aerario esset: neminem nisi bello confecto pecuniam ab
aerario petiturum esse. conuenere deinde domini eorum 12.1
quos Ti. Sempronius ad Beneuentum manu emiserat arces-
sitosque se ab triumuiris mensariis esse dixerunt ut pretia
seruorum acciperent; ceterum non antequam bello confecto
accepturos esse. cum haec inclinatio animorum plebis ad 13.1
sustinendam inopiam aerarii fieret, pecuniae quoque pupil-
lares primo, deinde uiduarum coeptae conferri, nusquam eas 14.1
tutius sanctiusque deponere credentibus qui deferebant
quam in publica fide; inde si quid emptum paratumque
pupillis ac uiduis foret, a quaestore perscribebatur. mana- 15.1
uit ea priuatorum benignitas ex urbe etiam in castra, ut non
eques, non centurio stipendium acciperet, mercennariumque
increpantes uocarent qui accepisset.