huic tam pacatae profectioni ab urbe regis Etrusci abhor- 2.14.1.1
rens mos traditus ab antiquis usque ad nostram aetatem
inter cetera sollemnia manet, bona Porsennae regis uen-
dendi. cuius originem moris necesse est aut inter bellum 2.1
natam esse neque omissam in pace, aut a mitiore creuisse
principio quam hic prae se ferat titulus bona hostiliter uen-
dendi. proximum uero est ex iis quae traduntur Porsen- 3.1
nam discedentem ab Ianiculo castra opulenta, conuecto ex
propinquis ac fertilibus Etruriae aruis commeatu, Romanis
dono dedisse, inopi tum urbe ab longinqua obsidione; ea 4.1
deinde, ne populo immisso diriperentur hostiliter, uenisse,
bonaque Porsennae appellata, gratiam muneris magis signi-
ficante titulo quam auctionem fortunae regiae quae ne in
potestate quidem populi Romani esset. 5
omisso Romano bello Porsenna, ne frustra in ea loca 5.1
exercitus adductus uideretur, cum parte copiarum filium
Arruntem Ariciam oppugnatum mittit. primo Aricinos res 6.1
necopinata perculerat; arcessita deinde auxilia et a Latinis
populis et a Cumis tantum spei fecere, ut acie decernere
auderent. proelio inito, adeo concitato impetu se intule-
rant Etrusci ut funderent ipso incursu Aricinos: Cumanae 7.1
cohortes arte aduersus uim usae declinauere paululum, effu-
seque praelatos hostes conuersis signis ab tergo adortae sunt.
ita in medio prope iam uictores caesi Etrusci. pars per- 8.1
exigua, duce amisso, quia nullum propius perfugium erat,
Romam inermes et fortuna et specie supplicum delati sunt.
ibi benigne excepti diuisique in hospitia. curatis uolneri- 9.1
bus, alii profecti domos, nuntii hospitalium beneficiorum:
multos Romae hospitum urbisque caritas tenuit. his locus
ad habitandum datus quem deinde Tuscum uicum appella-
runt. 5