postero die ad oppugnandam arcem ducit; quam cum et 25.11.1.1
<a> mari, quo in paene insulae modum pars maior circumluitur,
praealtis rupibus et ab ipsa urbe muro et fossa ingenti saeptam
uideret eoque nec ui nec operibus expugnabilem esse, ne aut 2.1
se ipsum cura tuendi Tarentinos a maioribus rebus morare-
tur aut in relictos sine ualido praesidio Tarentinos impetum
ex arce cum uellent Romani facerent, uallo urbem ab arce
intersaepire statuit, non sine illa etiam spe cum prohibentibus 3.1
opus Romanis manum posse conseri et, si ferocius procucur-
rissent, magna caede ita attenuari praesidii uires ut facile per
se ipsi Tarentini urbem ab iis tueri possent. ubi coeptum 4.1
opus est, patefacta repente porta impetum in munientes fece-
runt Romani pellique se statio passa est quae pro opere erat,
ut successu cresceret audacia pluresque et longius pulsos
persequerentur. tum signo dato coorti undique Poeni 5.1
sunt, quos instructos ad hoc Hannibal tenuerat; nec sus-
tinuere impetum Romani; sed ab effusa fuga loci angustiae
eos impeditaque alia opere iam coepto, alia apparatu operis
morabantur; plurimi in fossam praecipitauere occisique sunt 6.1
plures in fuga quam in pugna. inde et opus nullo pro-
hibente fieri coeptum. fossa ingens ducta et uallum intra 7.1
eam erigitur modicoque post interuallo murum etiam eadem
regione addere parat, ut uel sine praesidio tueri se aduersus
Romanos possent. reliquit tamen modicum praesidium, 8.1
simul ut in perficiendo muro adiuuaret: ipse profectus cum
ceteris copiis ad Galaesum flumen—quinque milia ab urbe
abest—posuit castra.
ex his statiuis regressus ad inspiciendum quod opus 9.1
aliquantum opinione eius celerius creuerat, spem cepit etiam
arcem expugnari posse. et est non altitudine, ut ceterae,
tuta sed loco plano posita et ab urbe muro tantum ac fossa
diuisa. cum iam machinationum omni genere et operibus 10.1
oppugnaretur, missum a Metaponto praesidium Romanis
fecit animum ut nocte ex improuiso opera hostium inuaderent.
alia disiecerunt, alia igni corruperunt, isque finis Hannibali
fuit ea parte arcem oppugnandi. reliqua erat in obsidione 11.1
spes nec ea satis efficax, quia arcem tenentes, quae in paene
insula posita imminet faucibus portus, mare liberum habe-
bant, urbs contra exclusa maritimis commeatibus propiusque
inopiam erant obsidentes quam obsessi. Hannibal con- 12.1
uocatis principibus Tarentinis omnes praesentes difficultates
exposuit: neque arcis tam munitae expugnandae cernere
uiam neque in obsidione quicquam habere spei donec mari
hostes potiantur; quod si naues sint, quibus commeatus 13.1
inuehi prohibeat, extemplo aut abscessuros aut dedituros se
hostes. adsentiebantur Tarentini; ceterum ei qui consilium 14.1
adferret opem quoque in eam rem adferendam censebant esse.
Punicas enim naues ex Sicilia accitas id posse facere: suas, 15.1
quae sinu exiguo intus inclusae essent, cum claustra portus
hostis haberet, quem ad modum inde in apertum mare
euasuras? 'euadent' inquit Hannibal. 'multa, quae impe- 16.1
dita natura sunt, consilio expediuntur. urbem in campo
sitam habetis; planae et satis latae uiae patent in omnes
partes. uia, quae ex portu per mediam urbem ad mare 17.1
transmissa est, plaustris transueham naues haud magna mole
et mare nostrum erit, quo nunc hostes potiuntur, et illinc
mari, hinc terra circumsedebimus arcem; immo breui aut
relictam ab hostibus aut cum ipsis hostibus capiemus.' haec 18.1
oratio non spem modo effectus sed ingentem etiam ducis
admirationem fecit. contracta extemplo undique plaustra
iunctaque inter se et machinae ad subducendas naues admotae
munitumque inter quo faciliora plaustra minorque moles in 5
transitu esset. iumenta inde et homines contracti et opus 19.1
impigre coeptum; paucosque post dies classis instructa ac
parata circumuehitur arcem et ante os ipsum portus ancoras
iacit. hunc statum rerum Hannibal Tarenti relinquit, 20.1
regressus ipse in hiberna. ceterum defectio Tarentinorum
utrum priore anno an hoc facta sit, in diuersum auctores
trahunt; plures propioresque aetate memoriae rerum hoc
anno factam tradunt. 5