et [legati] Campani, audita sua pariter socio- 25.15.1.1
rumque clade legatos ad Hannibalem miserunt qui nuntia-
rent duos consules ad Beneuentum esse, diei iter a Capua;
tantum non ad portas et muros bellum esse; ni propere sub-
ueniat, celerius Capuam quam Arpos in potestatem hostium 5
uenturam. ne Tarentum quidem, non modo arcem, tanti 2.1
debere esse ut Capuam, quam Carthagini aequare sit solitus,
desertam indefensamque populo Romano tradat. Hannibal, 3.1
curae sibi fore rem Campanam pollicitus, in praesentia duo
milia equitum cum legatis mittit quo praesidio agros popula-
tionibus possent prohibere.
Romanis interim, sicut aliarum rerum, arcis Tarentinae 4.1
praesidiique quod ibi obsideretur cura est. C. Seruilius le-
gatus, ex auctoritate patrum a P. Cornelio praetore in Etru-
riam ad frumentum coemendum missus, cum aliquot nauibus
onustis in portum Tarentinum inter hostium custodias perue- 5
nit. cuius aduentu qui ante in exigua spe uocati saepe ad 5.1
transitionem ab hostibus per conloquia erant ultro ad trans-
eundum hostes uocabant sollicitabantque. et erat satis
ualidum praesidium traductis ad arcem Tarenti tuendam qui
Metaponti erant militibus. itaque Metapontini extemplo 6.1
metu quo tenebantur liberati ad Hannibalem defecere.
hoc idem eadem ora maris et Thurini fecerunt. mouit 7.1
eos non Tarentinorum magis defectio Metapontinorumque,
quibus indidem ex Achaia oriundi etiam cognatione iuncti
erant, quam ira in Romanos propter obsides nuper interfe-
ctos. eorum amici cognatique litteras ac nuntios ad Hanno- 8.1
nem Magonemque, qui in propinquo in Bruttiis erant, mise-
runt, si exercitum ad moenia admouissent, se in potestatem
eorum urbem tradituros esse. M. Atinius Thuriis cum 9.1
modico praesidio praeerat, quem facile elici ad certamen
temere ineundum rebantur posse, non militum quos per-
paucos habebat fiducia quam iuuentutis Thurinae; eam ex
industria centuriauerat armaueratque ad tales casus. diuisis 10.1
copiis inter se duces Poeni cum agrum Thurinum ingressi
essent, Hanno cum peditum agmine infestis signis ire ad
urbem pergit, Mago cum equitatu tectus collibus ap<te ad>
tegendas insidias oppositis subsistit. Atinius peditum tantum 11.1
agmine per exploratores comperto in aciem copias educit, et
fraudis intestinae et hostium insidiarum ignarus. pedestre 12.1
proelium fuit persegne paucis in prima acie pugnantibus
Romanis, Thurinis exspectantibus magis quam adiuuantibus
euentum; et Carthaginiensium acies de industria pedem re-
ferebat, ut ad terga collis ab equite suo insessi hostem incau- 5
tum pertraheret. quo ubi est uentum, coorti cum clamore 13.1
equites prope inconditam Thurinorum turbam nec satis fido
animo unde pugnabat stantem extemplo in fugam auerterunt.
Romani, quamquam circumuentos hinc pedes, hinc eques 14.1
urgebat, tamen aliquamdiu pugnam traxere; postremo et
ipsi terga uertunt atque ad urbem fugiunt. ibi proditores 15.1
conglobati cum popularium agmen patentibus portis accepis-
sent, ubi Romanos fusos ad urbem ferri uiderunt, concla-
mant instare Poenum permixtosque et hostes urbem inuasuros
ni propere portas claudant. ita exclusos Romanos prae- 16.1
buere hosti ad caedem; Atinius tamen cum paucis receptus.
seditio inde paulisper tenuit, cum [inde] alii cedendum
fortunae et tradendam urbem uictoribus censerent. ceterum, 17.1
ut plerumque, fortuna et consilia mala uicerunt; Atinio cum
suis ad mare ac naues deducto, magis quia ipsi ob imperium
in se mite ac iustum consultum uolebant quam respectu
Romanorum, Carthaginienses in urbem accipiunt. 5
consules a Beneuento in Campanum agrum legiones 18.1
ducunt non ad frumenta modo, quae iam in herbis erant,
corrumpenda sed ad Capuam oppugnandam, nobilem se 19.1
consulatum tam opulentae urbis excidio rati facturos, simul
et ingens flagitium imperio dempturos, quod urbi tam pro-
pinquae tertium annum impunita defectio esset. ceterum 20.1
ne Beneuentum sine praesidio esset et ut ad subita belli,
si Hannibal, quod facturum haud dubitabant, ad opem
ferendam sociis Capuam uenisset, equitis uim sustinere
possent, Ti. Gracchum ex Lucanis cum equitatu ac leui 5
armatura Beneuentum uenire iubent; legionibus statiuisque
ad obtinendas res in Lucanis aliquem praeficeret.