Graccho, priusquam ex Lucanis moueret, sacrificanti triste 25.16.1.1
prodigium factum est. ad exta sacrificio perpetrato angues 2.1
duo ex occulto adlapsi adedere iocur conspectique repente
ex oculis abierunt. et cum haruspicum monitu sacrificium 3.1
instauraretur atque intentius exta seruarentur, iterum ac
tertium tradunt libato[que] iocinere intactos angues abisse.
cum haruspices ad imperatorem id pertinere prodigium 4.1
praemonuissent et ab occultis cauendum hominibus con-
sultisque, nulla tamen prouidentia fatum imminens moueri
potuit. Flauus Lucanus fuit, caput partis eius Lucanorum, 5.1
cum pars ad Hannibalem defecisset, quae cum Romanis
stabat; et iam annuo in magistratu erat, ab iisdem illis
creatus praetor. is mutata repente uoluntate locum gratiae 6.1
apud Poenum quaerens, neque transire ipse neque trahere
ad defectionem Lucanos satis habuit, nisi imperatoris et
eiusdem hospitis proditi capite ac sanguine foedus cum
hostibus sanxisset. ad Magonem, qui in Bruttiis praeerat, 7.1
clam in conloquium uenit fideque ab eo accepta, si Roma-
num iis imperatorem tradidisset, liberos cum suis legibus
uenturos in amicitiam Lucanos, deducit Poenum in locum
<quo cum> paucis Gracchum adducturum ait: Mago ibi 8.1
pedites equitesque armatos—et capere eas latebras ingentem
numerum—occuleret. loco satis inspecto atque undique 9.1
explorato dies composita gerendae rei est. Flauus ad Ro-
manum imperatorem uenit. rem se ait magnam incohasse, 10.1
ad quam perficiendam ipsius Gracchi opera opus esse:
omnium populorum praetoribus, qui ad Poenum in illo
communi Italiae motu descissent, persuasisse ut redirent in
amicitiam Romanorum, quando res quoque Romana, quae 11.1
prope exitium clade Cannensi uenisset, in dies melior atque
auctior fieret, Hannibalis uis senesceret ac prope ad nihilum
uenisset: ueteri delicto haud implacabiles fore Romanos; 12.1
nullam unquam gentem magis exorabilem promptioremque
ueniae dandae fuisse; quotiens rebellioni etiam maiorum
suorum ignotum? haec ab se suis dicta; ceterum ab ipso 13.1
Graccho eadem haec audire malle eos praesentisque contin-
gere dextram <et> id pignus fidei secum ferre: locum se con- 14.1
cilio iis dixisse a conspectu amotum, haud procul castris
Romanis; ibi paucis uerbis transigi rem posse ut omne
nomen Lucanum in fide ac societate Romana sit. Gracchus 15.1
fraudem et sermoni et rei abesse ratus ac similitudine ueri
captus, cum lictoribus ac turma equitum e castris profectus
duce hospite <in> insidias praecipitat. hostes subito exorti; 16.1
et, ne dubia proditio esset, Flauus iis se adiungit. tela
undique in Gracchum atque equites coniciuntur. Gracchus 17.1
ex equo desilit; idem ceteros facere iubet hortaturque ut,
quod unum reliquum fortuna fecerit, id cohonestent uirtute:
reliquum autem quid esse paucis a multitudine in ualle silua 18.1
ac montibus saepta circumuentis praeter mortem? id re- 19.1
ferre, utrum praebentes corpora pecorum modo inulti truci-
dentur an toti a patiendo exspectandoque euentu in impetum
atque iram uersi, agentes audentesque, perfusi hostium cruore,
inter exspirantium inimicorum cumulata armaque et corpora 5
cadant. Lucanum proditorem ac transfugam omnes pete- 20.1
rent; qui eam uictimam prae se ad inferos misisset, eum
decus eximium, egregium solatium suae morti inuentu-
rum. inter haec dicta paludamento circa laeuum brac- 21.1
chium intorto—nam ne scuta quidem secum extulerant—in
hostes impetum fecit. maior quam pro numero hominum 22.1
editur pugna. iaculis maxime aperta corpora Romanorum;
et, cum undique ex altioribus locis in cauam uallem con-
iectus esset, transfiguntur. Gracchum iam nudatum prae- 23.1
sidio uiuum capere Poeni nituntur; ceterum conspicatus
Lucanum hospitem inter hostes adeo infestus confertos
inuasit ut parci ei sine multorum pernicie non posset.
exanimem eum Mago extemplo ad Hannibalem misit poni- 24.1
que cum captis simul fascibus ante tribunal imperatoris
iussit.
haec si uera fama est, Gracchus in Lucanis ad campos 25.1
qui Ueteres uocantur periit.