ceterum non quantum Romanis pertinaciae ad premen- 26.12.1.1
dam obsidione Capuam fuit, tantum ad defendendam
Hannibali. namque <per Samnium Apuliamque> et 2.1
Lucanos in Bruttium agrum ad fretum ac Regium eo cursu
contendit ut prope repentino aduentu incautos oppresserit.
Capua etsi nihilo segnius obsessa per eos dies fuerat, tamen 3.1
aduentum Flacci sensit, et admiratio orta est non simul
regressum Hannibalem. inde per conloquia intellexerunt 4.1
relictos se desertosque et spem Capuae retinendae deplora-
tam apud Poenos esse. accessit edictum proconsulum ex 5.1
senatus consulto propositum uolgatumque apud hostes ut
qui ciuis Campanus ante certam diem transisset sine fraude
esset. nec ulla facta est transitio, metu magis eos quam 6.1
fide continente quia maiora in defectione deliquerant quam
quibus ignosci posset. ceterum quemadmodum nemo 7.1
priuato consilio ad hostem transibat, ita nihil salutare in
medium consulebatur. nobilitas rem publicam deseruerat, 8.1
neque in senatum cogi poterant; in magistratu erat qui non
sibi honorem adiecisset, sed indignitate sua uim ac ius
magistratui quem gerebat dempsisset. iam ne in foro 9.1
quidem aut publico loco principum quisquam apparebat;
domibus inclusi patriae occasum cum suo exitio in dies
expectabant.
summa curae omnis in Bostarem Hannonemque, praefec- 10.1
tos praesidii Punici, uersa erat, suo non sociorum periculo
sollicitos. ii conscriptis ad Hannibalem litteris non libere 11.1
modo, sed etiam aspere, quibus non Capuam solam traditam
in manum hostibus, sed se quoque et praesidium in omnes
cruciatus proditos incusabant: abisse eum in Bruttios uelut 12.1
auertentem sese ne Capua in oculis eius caperetur. at hercule
Romanos ne oppugnatione quidem urbis Romanae abstrahi
a Capua obsidenda potuisse; tanto constantiorem inimicum 13.1
Romanum quam amicum Poenum esse. si redeat Capuam
bellumque omne eo uertat, et se et Campanos paratos
eruptioni fore. non cum Reginis neque Tarentinis bellum 14.1
gesturos transisse Alpes: ubi Romanae legiones sint, ibi et
Carthaginiensium exercitus debere esse. sic ad Cannas, sic
ad Trasumennum rem bene gestam, coeundo conferundoque
cum hoste castra, fortunam temptando. in hanc senten- 15.1
tiam litterae conscriptae Numidis, proposita mercede eam
professis operam, dantur. ii specie transfugarum cum ad
Flaccum in castra uenissent ut inde tempore capto abirent,
famesque quae tam diu Capuae erat nulli non probabilem 5
causam transitionis faceret, mulier repente Campana in castra 16.1
uenit, scortum transfugarum unius, indicatque imperatori
Romano Numidas fraude composita transisse litterasque ad
Hannibalem ferre: id unum ex iis qui sibi rem aperuisset 17.1
arguere sese paratam esse. productus primo satis con-
stanter ignorare se mulierem simulabat: paulatim dein con-
uictus ueris cum tormenta posci et parari uideret, fassus id
ita esse litteraeque prolatae. additum etiam indicio quod 18.1
celabatur et alios specie transfugarum Numidas uagari in
castris Romanis. ii supra septuaginta comprensi et cum 19.1
transfugis nouis mulcati uirgis manibusque praecisis Capuam
rediguntur.