Romani patres perfuncti quod ad Capuam attinebat cura, 26.17.1.1
C. Neroni ex iis duabus legionibus quas ad Capuam habuerat
sex milia peditum et trecentos equites quos ipse legisset et
socium Latini nominis peditum numerum parem et octin-
gentos equites decernunt. eum exercitum Puteolis in naues 2.1
impositum Nero in Hispaniam transportauit. cum Tarraco-
nem nauibus uenisset, expositisque ibi copiis et nauibus
subductis socios quoque nauales multitudinis augendae causa
armasset, profectus ad Hiberum flumen exercitum ab Ti. 3.1
Fonteio et L. Marcio accepit. inde pergit ad hostes ire.
Hasdrubal Hamilcaris ad Lapides Atros castra habebat; in 4.1
Ausetanis is locus est inter oppida Iliturgim et Mentissam.
huius saltus fauces Nero occupauit. Hasdrubal, ne in arto 5.1
res esset, caduceatorem misit qui promitteret si inde missus
foret se omnem exercitum ex Hispania deportaturum. quam 6.1
rem cum laeto animo Romanus accepisset, diem posterum
Hasdrubal conloquio petiuit ut coram leges conscriberentur
de tradendis arcibus urbium dieque statuenda ad quam
praesidia deducerentur suaque omnia sine fraude Poeni 5
deportarent. quod ubi impetrauit, extemplo primis tenebris 7.1
atque inde tota nocte quod grauissimum exercitus erat
Hasdrubal quacunque posset euadere e saltu iussit. data 8.1
sedulo opera est ne multi ea nocte exirent, ut ipsa paucitas
cum ad hostem silentio fallendum aptior, tum ad euadendum
per artas semitas ac difficiles esset. uentum insequenti die 9.1
ad conloquium est; sed loquendo plura scribendoque dedita
opera quae in rem non essent die consumpto, in posterum
dilatum est. addita insequens nox spatium dedit et alios 10.1
emittendi; nec postero die res finem inuenit. ita aliquot 11.1
dies disceptando palam de legibus noctesque emittendis clam
e castris Carthaginiensibus absumptae. et postquam pars
maior emissa exercitus erat, iam ne iis quidem quae ultro
dicta erant stabatur; minusque ac minus, cum timore simul 12.1
fide decrescente, conueniebat. iam ferme pedestres omnes
copiae euaserant e saltu cum prima luce densa nebula saltum
omnem camposque circa intexit. quod ubi sensit Hasdrubal,
mittit ad Neronem qui in posterum diem conloquium differ- 5
ret: illum diem religiosum Carthaginiensibus ad agendum
quicquam rei seriae esse. ne tum quidem suspecta fraus 13.1
cum esset, data uenia eius diei, extemploque Hasdrubal cum
equitatu elephantisque castris egressus sine ullo tumultu in
tutum euasit. hora ferme quarta dispulsa sole nebula 14.1
aperuit diem, uacuaque hostium castra conspexerunt Romani
tum demum Claudius Punicam fraudem adgnoscens ut se 15.1
dolo captum sensit, proficiscentem institit sequi paratus
confligere acie. sed hostis detractabat pugnam; leuia tamen 16.1
proelia inter extremum Punicum agmen praecursoresque
Romanorum fiebant.