Campanis deinde senatus datus est, quorum oratio mi- 26.33.1.1
serabilior, causa durior erat. neque enim meritas poenas 2.1
negare poterant, nec tyranni erant in quos culpam confer-
rent, sed satis pensum poenarum tot ueneno absumptis, tot
securi percussis senatoribus credebant: paucos nobilium 3.1
superstites esse, quos nec sua conscientia ut quicquam
de se grauius consulerent impulerit nec uictoris ira capitis
damnauerit; eos libertatem sibi suisque et bonorum ali-
quam partem orare ciues Romanos, adfinitatibus plerosque et 5
propinquis iam cognationibus ex conubio uetusto iunctos.
summotis deinde e templo paulisper dubitatum an arces- 4.1
sendus a Capua Q. Fuluius esset—mortuus enim post cap-
tam Claudius consul erat—ut coram imperatore qui res
gessisset, sicut inter Marcellum Siculosque disceptatum
fuerat, disceptaretur. dein cum M. Atilium C. Fuluium 5.1
fratrem Flacci legatos eius et Q. Minucium et L. Ueturium
Philonem item Claudi legatos qui omnibus gerendis rebus
adfuerant in senatu uiderent nec Fuluium auocari a Capua
nec differri Campanos uellent, interrogatus sententiam M. 6.1
Atilius Regulus, cuius ex iis qui ad Capuam fuerant maxima
auctoritas erat, 'in consilio' inquit 'arbitror me fuisse con- 7.1
sulibus Capua capta cum quaereretur ecqui Campanorum
bene meritus de re publica nostra esset. duas mulieres 8.1
compertum est Uestiam Oppiam Atellanam Capuae habi-
tantem et Paculam Cluuiam quae quondam quaestum
corpore fecisset, illam cottidie sacrificasse pro salute et
uictoria populi Romani, hanc captiuis egentibus alimenta 5
clam suppeditasse: ceterorum omnium Campanorum eun- 9.1
dem erga nos animum quem Carthaginiensium fuisse, se-
curique percussos a Q. Fuluio fuisse magis quorum dignitas
inter alios quam quorum culpa eminebat. per senatum agi 10.1
de Campanis, qui ciues Romani sunt, iniussu populi non
uideo posse, idque et apud maiores nostros in Satricanis
factum esse cum defecissent ut M. Antistius tribunus plebis
prius rogationem ferret scisceretque plebs uti senatui de 5
Satricanis sententiae dicendae ius esset. itaque censeo cum 11.1
tribunis plebis agendum esse ut eorum unus pluresue roga-
tionem ferant ad plebem qua nobis statuendi de Campanis
ius fiat.' L. Atilius tribunus plebis ex auctoritate senatus 12.1
plebem in haec uerba rogauit: 'omnes Campani Atellani
Calatini Sabatini qui se dediderunt in arbitrium dicionem-
que populi Romani <Q.> Fuluio proconsuli, quosque una 13.1
secum dedidere quaeque una secum dedidere agrum urbem-
que diuina humanaque utensiliaque siue quid aliud dedider-
unt, de iis rebus quid fieri uelitis uos rogo, Quirites.'
Plebes sic iussit: 'quod senatus iuratus, maxima pars, 14.1
censeat, qui adsient, id uolumus iubemusque.'