††armauerat. cum terra marique instrui oppugnationem 26.44.1.1
uideret et ipse copias ita disponit. oppidanorum duo milia 2.1
ab ea parte qua castra Romana erant opponit: quingentis
militibus arcem insidit, quingentos tumulo urbis in orientem
uerso imponit: multitudinem aliam quo clamor, quo subita
uocasset res intentam ad omnia occurrere iubet. patefacta 3.1
deinde porta eos quos in uia ferente ad castra hostium in-
struxerat emittit. Romani duce ipso praecipiente parum-
per cessere, ut propiores subsidiis in certamine ipso sum-
mittendis essent. et primo haud impares stetere acies; 4.1
subsidia deinde identidem summissa e castris non auerterunt
solum in fugam hostes, sed adeo effusis institerunt ut nisi
receptui cecinisset permixti fugientibus inrupturi fuisse in
urbem uiderentur. 5
trepidatio uero non in proelio maior quam tota urbe 5.1
fuit; multae stationes pauore atque fuga desertae sunt re-
lictique muri cum qua cuique erat proximum desiluissent.
quod ubi egressus Scipio in tumulum quem Mercuri uocant 6.1
animaduertit multis partibus nudata defensoribus moenia
esse, omnes e castris excitos ire ad oppugnandam urbem et
ferre scalas iubet. ipse trium prae se iuuenum ualidorum 7.1
scutis oppositis—ingens enim iam uis omnis generis telorum
e muris uolabat—ad urbem succedit; hortatur imperat quae
in rem sunt, quodque plurimum ad accendendos militum 8.1
animos intererat, testis spectatorque uirtutis atque ignauiae
cuiusque adest. itaque in uolnera ac tela ruunt; neque 9.1
illos muri neque superstantes armati arcere queunt quin
certatim adscendant. et ab nauibus eodem tempore ea 10.1
quae mari adluitur pars urbis oppugnari coepta est. ceterum
tumultus inde maior quam uis adhiberi poterat. dum ap- 11.1
plicant, dum raptim exponunt scalas militesque dum qua
cuique proximum est in terram euadere properant, ipsa
festinatione et certamine alii alios impediunt.