Hannibal undique contracto exercitu quem in hibernis 27.41.1.1
aut in praesidiis agri Bruttii habuerat, in Lucanos ad Gru-
mentum uenit spe recipiendi oppida quae per metum ad
Romanos defecissent. eodem a Uenusia consul Romanus 2.1
exploratis itineribus contendit et mille fere et quingentos
passus castra locat ab hoste. Grumenti moenibus prope 3.1
iniunctum uidebatur Poenorum uallum; quingenti passus
intererant. castra Punica ac Romana interiacebat campus: 4.1
colles imminebant nudi sinistro lateri Carthaginiensium,
dextro Romanorum, neutris suspecti quod nihil siluae neque
ad insidias latebrarum habebant. in medio campo ab sta- 5.1
tionibus procursantes certamina haud satis digna dictu
serebant. id modo Romanum quaerere apparebat ne abire
hostem pateretur: Hannibal inde euadere cupiens totis
uiribus in aciem descendebat. tum consul ingenio hostis 6.1
usus, quo minus in tam apertis collibus timeri insidiae pot-
erant, quinque cohortes additis quinque manipulis nocte
iugum superare et in auersis collibus considere iubet:
tempus exsurgendi ex insidiis et adgrediendi hostem Ti. 7.1
Claudium Asellum tribunum militum et P. Claudium prae-
fectum socium edocet, quos cum iis mittebat. ipse luce 8.1
prima copias omnes peditum equitumque in aciem eduxit.
paulo post et ab Hannibale signum pugnae propositum est
clamorque in castris ad arma discurrentium est sublatus;
inde eques pedesque certatim portis ruere ac palati per 5
campum properare ad hostes. quos ubi effusos consul 9.1
uidet, tribuno militum tertiae legionis C. Aurunculeio im-
perat ut equites legionis quanto maximo impetu possit in
hostem emittat: ita pecorum modo incompositos toto 10.1
passim se campo fudisse ut sterni obterique priusquam
instruantur possint.