tria milia ferme aberat, cum hauddum quis- 28.2.1.1
quam hostium senserat; confragosa loca, et obsiti uirgultis
tegebant colles. ibi in caua ualle atque ob id occulta con- 2.1
sidere militem et cibum capere iubet; interim speculatores
transfugarum dicta adfirmantes uenerunt; tum sarcinis in 3.1
medium coniectis arma Romani capiunt acieque iusta in
pugnam uadunt. mille passuum aberant, cum ab hoste
conspecti sunt trepidarique repente coeptum; et Mago ex
castris citato equo ad primum clamorem et tumultum aduehi- 5
tur. erant in Celtiberorum exercitu quattuor milia scutata 4.1
et ducenti equites; hanc iustam legionem—et id ferme robo-
ris erat—in prima acie locat: ceteros leuem armaturam in
subsidiis posuit. cum ita instructos educeret e castris, uix- 5.1
dum in egressos uallo [eos] Romani pila coniecerunt. sub- 6.1
sidunt Hispani aduersus emissa tela ab hoste, inde ad mit-
tenda ipsi consurgunt; quae cum Romani conferti, ut solent,
densatis excepissent scutis, tum pes cum pede conlatus et
gladiis geri res coepta est. ceterum asperitas locorum et 7.1
Celtiberis, quibus in proelio concursare mos est, uelocitatem
inutilem faciebat, et haud iniqua eadem erat Romanis stabili
pugnae adsuetis, nisi quod angustiae et internata uirgulta 8.1
ordines dirimebant et singuli binique uelut cum paribus con-
serere pugnam cogebantur. quod ad fugam impedimento 9.1
hostibus erat, id ad caedem eos uelut uinctos praebebat; et 10.1
iam ferme omnibus scutatis Celtiberorum interfectis leuis
armatura et Carthaginienses, qui ex alteris castris subsidio
uenerant, perculsi caedebantur. duo haud amplius milia 11.1
peditum et equitatus omnis uix inito proelio cum Magone
effugerunt: Hanno alter imperator cum eis qui postremi
iam profligato proelio aduenerant uiuus capitur. Magonem 12.1
fugientem equitatus ferme omnis et quod ueterum peditum
erat secuti, decimo die in Gaditanam prouinciam ad Has-
drubalem peruenerunt: Celtiberi nouus miles in proximas
dilapsi siluas inde domos diffugerunt. 5
peropportuna uictoria nequaquam tantum iam conflatum 13.1
bellum, quanta futuri materia belli, si licuisset iis Celtibe-
rorum gente excita et alios ad arma sollicitare populos, op-
pressa erat. itaque conlaudato benigne Silano Scipio spem 14.1
debellandi si nihil eam ipse cunctando moratus esset nac-
tus, ad id quod reliquum belli erat in ultimam Hispaniam
aduersus Hasdrubalem pergit. Poenus cum castra tum 15.1
forte in Baetica ad sociorum animos continendos in fide
haberet, signis repente sublatis fugae magis quam itineris
modo penitus ad Oceanum et Gades ducit. ceterum, quoad 16.1
continuisset exercitum, propositum bello se fore ratus,
antequam freto Gades traiceret exercitum omnem passim
in ciuitates diuisit ut et muris se ipsi et armis muros tuta-
rentur. 5