Scipio, ut prima luce qui in stationibus erant rettulerunt 28.16.1.1
profectos hostes, praemisso equitatu signa ferri iubet; adeo- 2.1
que citato agmine ducti sunt ut, si uia recta uestigia sequentes
issent, haud dubie adsecuturi fuerint: ducibus est creditum
breuius aliud esse iter ad Baetim fluuium ut transeuntes ad-
grederentur. Hasdrubal clauso transitu fluminis ad Ocea- 3.1
num flectit, et iam inde fugientium modo effusi abibant;
itaque ab legionibus Romanis aliquantum interualli fecit.
eques leuisque armatura nunc ab tergo nunc ab lateribus 4.1
occurrendo fatigabat morabaturque, sed cum ad crebros tu- 5.1
multus signa consisterent et nunc equestria nunc cum ueliti-
bus auxiliisque peditum proelia consererent, superuenerunt
legiones. inde non iam pugna sed trucidatio uelut peco- 6.1
rum fieri donec ipse dux fugae auctor in proximos colles
cum sex millibus ferme semermium euasit; ceteri caesi
captique. castra tumultuaria raptim Poeni tumulo editis- 7.1
simo communiuerunt, atque inde cum hostis nequiquam
subire iniquo adscensu conatus esset haud difficulter sese
tutati sunt. sed obsidio in loco nudo atque inopi uix in 8.1
paucos dies tolerabilis erat; itaque transitiones ad hostem
fiebant. postremo dux ipse nauibus accitis—nec procul
inde aberat mare—nocte relicto exercitu Gades perfugit.
Scipio fuga ducis hostium audita decem milia peditum mille 9.1
equites relinquit Silano ad castrorum obsidionem; ipse cum 10.1
ceteris copiis septuagensimis castris, protinus causis regulo-
rum ciuitatiumque cognoscendis ut praemia ad ueram meri-
torum aestimationem tribui possent, Tarraconem rediit.
post profectionem eius Masinissa cum Silano clam congres- 11.1
sus, ut ad noua consilia gentem quoque suam oboedientem
haberet cum paucis popularibus in Africam traiecit, non tam 12.1
euidenti eo tempore subitae mutationis causa quam docu-
mento post id tempus constantissimae ad ultimam senectam
fidei ne tum quidem eum sine probabili causa fecisse. Mago 13.1
inde remissis ab Hasdrubale nauibus Gades petit; ceteri
deserti ab ducibus, pars transitione, pars fuga dissipati per
proximas ciuitates sunt, nulla numero aut uiribus manus
insignis. 5
hoc maxime modo ductu atque auspicio P. Scipionis pulsi 14.1
Hispania Carthaginienses sunt, quarto decimo anno post
bellum initum, quinto quam P. Scipio prouinciam et exer-
citum accepit. haud multo post Silanus debellatum referens 15.1
Tarraconem ad Scipionem rediit.