Scipio ipse graui morbo implicitus, grauiore tamen fama 28.24.1.1
cum ad id quisque quod audierat insita hominibus libidine
alendi de industria rumores adiceret aliquid, prouinciam
omnem ac maxime longinqua eius turbauit; apparuitque 2.1
quantam excitatura molem uera fuisset clades cum uanus
rumor tantas procellas exciuisset. non socii in fide, non
exercitus in officio mansit. Mandonius et Indibilis, quibus 3.1
quia regnum sibi Hispaniae pulsis inde Carthaginiensibus
destinarant animis nihil pro spe contigerat, concitatis 4.1
popularibus—Lacetani autem erant—et iuuentute Celtiber-
orum excita agrum Suessetanum Sedetanumque sociorum
populi Romani hostiliter depopulati sunt.
ciuilis alius furor in castris ad Sucronem ortus; octo 5.1
ibi milia militum erant, praesidium gentibus quae cis
Hiberum incolunt impositum. motae autem eorum mentes 6.1
sunt non tum primum cum de uita imperatoris rumores
dubii allati sunt, sed iam ante licentia ex diutino, ut fit, otio
conlecta, et nonnihil quod in hostico laxius rapto suetis
uiuere artiores in pace res erant. ac primo sermones tantum 7.1
occulti serebantur: si bellum in prouincia esset, quid sese
inter pacatos facere? si debellatum iam et confecta pro-
uincia esset, cur in Italiam non reuehi? flagitatum quo- 8.1
que stipendium procacius quam ex more et modestia mili-
tari erat, et ab custodibus probra in circumeuntes uigilias
tribunos iacta, et noctu quidam praedatum in agrum circa
pacatum ierant; postremo interdiu ac propalam sine com- 5
meatu ab signis abibant. omnia libidine ac licentia militum, 9.1
nihil instituto aut disciplina militiae aut imperio eorum qui
praeerant gerebatur. forma tamen Romanorum castrorum 10.1
constabat una ea spe quod tribunos ex contagione furoris
haud expertes seditionis defectionisque rati fore, et iura
reddere in principiis sinebant et signum ab eis petebant et
in stationes ac uigilias ordine ibant; et ut uim imperii 11.1
abstulerant, ita speciem dicto parentium ultro sibi ipsi im-
perantes seruabant.
erupit deinde seditio, postquam reprehendere atque im- 12.1
probare tribunos ea quae fierent et conari obuiam ire et
propalam abnuere furoris eorum se futuros socios senserunt.
fugatis itaque ex principiis ac post paulo e castris tribunis 13.1
ad principes seditionis gregarios milites C. Albium Calenum
et C. Atrium Umbrum delatum omnium consensu imperium
est; qui nequaquam tribuniciis contenti ornamentis, insignia 14.1
etiam summi imperii, fasces securesque, attractare ausi;
neque eis uenit in mentem suis tergis suis ceruicibus uirgas
illas securesque imminere quas ad metum aliorum praefer-
rent. mors Scipionis falso credita occaecabat animos, sub 15.1
cuius uolgatam iam famam non dubitabant totam Hispaniam
arsuram bello: in eo tumultu et sociis pecunias imperari et 16.1
diripi propinquas urbes posse; et turbatis rebus cum omnia
omnes auderent minus insignia fore quae ipsi fecissent.