| per idem tempus ad Baetim fluuium Hanno praefectus | 28.30.1.1 |
| Magonis missus a Gadibus cum parua manu Afrorum, | |
| mercede Hispanos sollicitando ad quattuor milia iuuenum | |
| armauit. castris deinde exutus ab L. Marcio, maxima parte | 2.1 |
| militum inter tumultum captorum castrorum, quibusdam | |
| etiam in fuga amissis, palatos persequente equite, cum paucis | |
| ipse effugit. | |
| dum haec ad Baetim fluuium geruntur, Laelius interim | 3.1 |
| freto in Oceanum euectus ad Carteiam classe accessit. urbs | |
| ea in ora Oceani sita est, ubi primum e faucibus angustis | |
| panditur mare. Gades sine certamine per proditionem reci- | 4.1 |
| piendi, ultro qui eam rem pollicerentur in castra Romana | |
| uenientibus, spes, sicut ante dictum est, fuerat. sed patefacta | |
| immatura proditio est, comprensosque omnes Mago Adher- | |
| bali praetori Carthaginem deuehendos tradit. Adherbal | 5.1 |
| coniuratis in quinqueremem impositis praemissaque ea, quia | |
| tardior quam triremis erat, ipse cum octo triremibus modico | |
| interuallo sequitur. iam fretum intrabat quinqueremis | 6.1 |
| cum Laelius et ipse in quinqueremi ex portu Carteiae | |
| sequentibus septem triremibus euectus in Adherbalem ac | |
| triremes inuehitur, quinqueremem satis credens deprensam | |
| rapido in freto in aduersum aestum reciprocari non posse. | 5 |
| Poenus in re subita parumper incertus trepidauit utrum | 7.1 |
| quinqueremem sequeretur an in hostes rostra conuerteret. | |
| ipsa cunctatio facultatem detractandae pugnae ademit; iam | 8.1 |
| enim sub ictu teli erant et undique instabant hostes. aestus | |
| quoque arbitrium moderandi naues ademerat; neque erat | |
| nauali pugna similis, quippe ubi nihil uoluntarium, nihil artis | |
| aut consilii esset. una natura freti aestusque totius certaminis | 9.1 |
| potens suis, alienis nauibus nequiquam remigio in contra- | |
| rium tendentes inuehebat; et fugientem nauem uideres, uer- | |
| tice retro intortam uictoribus inlatam, et sequentem, si in | |
| contrarium tractum incidisset maris, fugientis modo sese | 5 |
| auertentem. iam in ipsa pugna haec cum infesta rostro pete- | 10.1 |
| ret hostium nauem, obliqua ipsa ictum alterius rostri accipie- | |
| bat: illa cum transuersa obiceretur hosti, repente intorta in | |
| proram circumagebatur. cum inter triremes fortuna regente | 11.1 |
| anceps proelium misceretur, quinqueremis Romana seu pon- | |
| dere tenacior seu pluribus remorum ordinibus scindentibus | |
| uertices cum facilius regeretur, duas triremes suppressit, | |
| unius, praelata impetu, lateris alterius remos detersit; cete- | 12.1 |
| rasque quas indepta esset mulcasset, ni cum reliquis quinque | |
| nauibus Adherbal uelis in Africam transmisisset. |