Scipio cum fide soluendi pariter omnibus noxiis innoxiis- 28.32.1.1
que stipendii tum uoltu ac sermone in omnes placato facile
reconciliatis militum animis, priusquam castra ab Cartha- 2.1
gine moueret contione aduocata multis uerbis in perfidiam
rebellantium regulorum inuectus, nequaquam eodem animo 3.1
se ire professus est ad uindicandum id scelus quo ciuilem
errorem nuper sanauerit. tum se haud secus quam uiscera 4.1
secantem sua cum gemitu et lacrimis triginta hominum
capitibus expiasse octo milium seu imprudentiam seu noxam:
nunc laeto et erecto animo ad caedem Ilergetum ire. non 5.1
enim eos neque natos in eadem terra nec ulla secum socie-
tate iunctos esse; eam quae sola fuerit fidei atque amicitiae
ipsos per scelus rupisse. in exercitu suo se, praeterquam 6.1
quod omnes ciues aut socios Latinique nominis uideat, etiam
eo moueri quod nemo fere sit miles qui non aut a patruo
suo Cn. Scipione, qui primus Romani nominis in eam pro-
uinciam uenerit, aut a patre consule aut a se sit ex Italia 5
aduectus. Scipionum nomini auspiciisque omnes adsuetos, 7.1
quos secum in patriam ad meritum triumphum deducere
uelit, quos consulatum petenti uelut si omnium communis
agatur honos adfuturos speret.
quod ad expeditionem attineat quae instet, immemorem 8.1
esse rerum suarum gestarum qui id bellum ducat. Magonis
hercule sibi qui extra orbem terrarum in circumfusam Oceano
insulam cum paucis perfugerit nauibus maiorem curam esse
quam Ilergetum; quippe illic et ducem Carthaginiensem et 9.1
quantumcumque Punicum praesidium esse, hic latrones
latronumque duces, quibus ut ad populandos finitimorum
agros tectaque urenda et rapienda pecora aliqua uis sit, ita
in acie ac signis conlatis nullam esse; magis uelocitate ad 5
fugam quam armis fretos pugnaturos esse. itaque non quod 10.1
ullum inde periculum aut semen maioris belli uideat, ideo se
priusquam prouincia decedat opprimendos Ilergetes duxisse,
sed primum ne impunita tam scelerata defectio esset, deinde 11.1
ne quis in prouincia simul uirtute tanta et felicitate perdo-
mita relictus hostis dici posset. proinde dis bene iuuanti- 12.1
bus sequerentur, non tam ad bellum gerendum—neque enim
cum pari hoste certamen esse—quam ad expetendas ab
hominibus scelestis poenas.