Romani quoque imperatores L. Lentulus et L. Manlius 29.2.1.1
Acidinus, ne glisceret prima neglegendo bellum, iunctis et ipsi 2.1
exercitibus per agrum Ausetanum hostico tamquam pacato
clementer ductis militibus ad sedem hostium peruenere et
trium milium spatio procul a castris eorum posuerunt castra.
primo per legatos nequiquam temptatum ut discederetur ab 3.1
armis; dein cum in pabulatores Romanos impetus repente
ab equitibus Hispanis factus esset, summisso ab statione
Romana equitatu equestre proelium fuit haud sane memo-
rando in partem ullam euentu. sole oriente postero die 4.1
armati instructique omnes mille ferme passus procul a castris
Romanis aciem ostendere. medii Ausetani erant; cornua 5.1
dextrum Ilergetes, laeuum ignobiles tenebant Hispani populi;
inter cornua et mediam aciem interualla patentia satis late
fecerant qua equitatum, ubi tempus esset, emitterent. et 6.1
Romani more suo exercitum cum instruxissent, id modo
hostium imitati sunt ut inter legiones et ipsi patentes equiti
relinquerent uias. ceterum Lentulus ei parti usum equitis 7.1
fore ratus quae prior in dehiscentem interuallis hostium
aciem equites emisisset, Ser. Cornelio tribuno militum im- 8.1
perat equites per patentes in hostium acie uias permittere
equos iubeat. ipse coepta parum prospere pedestri pugna 9.1
tantum moratus dum cedenti duodecimae legioni, quae in
laeuo cornu aduersus Ilergetes locata erat, tertiam decimam
legionem ex subsidiis in primam aciem firmamentum ducit,
postquam aequata ibi pugna est, ad L. Manlium inter prima 10.1
signa hortantem ac subsidia quibus res postulabat locis
inducentem uenit; indicat tuta ab laeuo cornu esse; iam 11.1
missum ab se Cornelium procella equestri hostes circum-
fusurum.
uix haec dicta dederat cum Romani equites in medios 12.1
inuecti hostes simul pedestres acies turbarunt, simul equiti-
bus Hispanorum uiam immittendi equos clauserunt. itaque 13.1
omissa pugna equestri ad pedes Hispani descenderunt.
Romani imperatores ut turbatos hostium ordines et trepida-
tionem pauoremque et fluctuantia uiderunt signa, hortantur
orant milites ut perculsos inuadant neu restitui aciem 5
patiantur. non sustinuissent tam infestum impetum barbari, 14.1
ni regulus ipse Indibilis cum equitibus ad pedes degressis
ante prima signa peditum se obiecisset. ibi aliquamdiu 15.1
atrox pugna stetit; tandem postquam ii qui circa regem
seminecem restantem deinde pilo terrae adfixum pugnabant
obruti telis occubuerunt, tum fuga passim coepta. plures 16.1
caesi, quia equos conscendendi equitibus spatium non fuerat,
et quia perculsis acriter institerunt Romani; nec ante absces-
sum est quam castris quoque exuerunt hostem. tredecim 17.1
milia Hispanorum caesa eo die, mille octingenti ferme
capti: Romanorum sociorumque paulo amplius ducenti,
maxime in laeuo cornu, ceciderunt. pulsi castris Hispani 18.1
aut qui ex proelio effugerant, sparsi primo per agros, deinde
in suas quisque ciuitates redierunt.