frendens gemensque ac uix lacrimis 30.20.1.1
temperans dicitur legatorum uerba audisse. postquam edita 2.1
sunt mandata, 'iam non perplexe' inquit 'sed palam reuo-
cant qui uetando supplementum et pecuniam mitti iam
pridem retrahebant. uicit ergo Hannibalem non populus 3.1
Romanus totiens caesus fugatusque sed senatus Cartha-
giniensis obtrectatione atque inuidia; neque hac deformitate 4.1
reditus mei tam P. Scipio exsultabit atque efferet sese quam
Hanno qui domum nostram quando alia re non potuit ruina
Carthaginis oppressit.'
iam hoc ipsum praesagiens animo praeparauerat ante 5.1
naues. itaque inutili militum turba praesidii specie in
oppida Bruttii agri quae pauca metu magis quam fide con-
tinebantur dimissa, quod roboris in exercitu erat in Africam
transuexit, multis Italici generis, quia in Africam secuturos 6.1
abnuentes concesserant in Iunonis Laciniae delubrum inuio-
latum ad eam diem, in templo ipso foede interfectis. raro 7.1
quemquam alium patriam exsilii causa relinquentem tam
maestum abisse ferunt quam Hannibalem hostium terra
excedentem; respexisse saepe Italiae litora, et deos homi-
nesque accusantem in se quoque ac suum ipsius caput 5
exsecratum quod non cruentum ab Cannensi uictoria mili- 8.1
tem Romam duxisset; Scipionem ire ad Carthaginem ausum
qui consul hostem Poenum in Italia non uidisset: se, centum 9.1
milibus armatorum ad Trasumennum ad Cannas caesis,
circa Casilinum Cumasque et Nolam consenuisse. haec
accusans querensque ex diutina possessione Italiae est
detractus. 5