PHYLLIS DEMOPHOONTI
|
|
Hospita, Demophoon, tua te Rhodopeia Phyllis
|
2.1
|
ultra promissum tempus abesse queror.
|
|
cornua cum lunae pleno semel orbe coissent,
|
|
litoribus nostris ancora pacta tua est—
|
|
luna quater latuit, toto quater orbe recrevit;
|
5
|
nec vehit Actaeas Sithonis unda rates.
|
|
tempora si numeres—bene quae numeramus amantes—
|
|
non venit ante suam nostra querela diem.
|
|
Spes quoque lenta fuit; tarde, quae credita laedunt,
|
|
credimus. invita nunc es amante nocens.
|
10
|
saepe fui mendax pro te mihi, saepe putavi
|
|
alba procellosos vela referre Notos.
|
|
Thesea devovi, quia te dimittere nollet;
|
|
nec tenuit cursus forsitan ille tuos.
|
|
interdum timui, ne, dum vada tendis ad Hebri,
|
15
|
mersa foret cana naufraga puppis aqua.
|
|
saepe deos supplex, ut tu, scelerate, valeres,
|
|
cum prece turicremis sum venerata sacris;
|
|
saepe, videns ventos caelo pelagoque faventes,
|
|
ipsa mihi dixi: 'si valet ille, venit.'
|
20
|
denique fidus amor, quidquid properantibus obstat,
|
|
finxit, et ad causas ingeniosa fui.
|
|
at tu lentus abes; nec te iurata reducunt
|
|
numina, nec nostro motus amore redis.
|
|
Demophoon, ventis et verba et vela dedisti;
|
25
|
vela queror reditu, verba carere fide.
|
|
Dic mihi, quid feci, nisi non sapienter amavi?
|
|
crimine te potui demeruisse meo.
|
|
unum in me scelus est, quod te, scelerate, recepi;
|
|
sed scelus hoc meriti pondus et instar habet.
|
30
|
iura fidesque ubi nunc, commissaque dextera dextrae,
|
|
quique erat in falso plurimus ore deus?
|
|
promissus socios ubi nunc Hymenaeus in annos,
|
|
qui mihi coniugii sponsor et obses erat?
|
|
per mare, quod totum ventis agitatur et undis,
|
35
|
per quod nempe ieras, per quod iturus eras,
|
|
perque tuum mihi iurasti—nisi fictus et ille est—
|
|
concita qui ventis aequora mulcet, avum,
|
|
per Venerem nimiumque mihi facientia tela—
|
|
altera tela arcus, altera tela faces—
|
40
|
Iunonemque, toris quae praesidet alma maritis,
|
|
et per taediferae mystica sacra deae.
|
|
si de tot laesis sua numina quisque deorum
|
|
vindicet, in poenas non satis unus eris.
|
|
Ah, laceras etiam puppes furiosa refeci—
|
45
|
ut, qua desererer, firma carina foret!—
|
|
remigiumque dedi, quod me fugiturus haberes.
|
|
heu! patior telis vulnera facta meis!
|
|
credidimus blandis, quorum tibi copia, verbis;
|
|
credidimus generi nominibusque tuis;
|
50
|
credidimus lacrimis—an et hae simulare docentur?
|
|
hae quoque habent artes, quaque iubentur, eunt?
|
|
dis quoque credidimus. quo iam tot pignora nobis?
|
|
parte satis potui qualibet inde capi.
|
|
Nec moveor, quod te iuvi portuque locoque—
|
55
|
debuit haec meriti summa fuisse mei!
|
|
turpiter hospitium lecto cumulasse iugali
|
|
paenitet, et lateri conseruisse latus.
|
|
quae fuit ante illam, mallem suprema fuisset
|
|
nox mihi, dum potui Phyllis honesta mori.
|
60
|
speravi melius, quia me meruisse putavi;
|
|
quaecumque ex merito spes venit, aequa venit.
|
|
Fallere credentem non est operosa puellam
|
|
gloria. simplicitas digna favore fuit.
|
|
sum decepta tuis et amans et femina verbis.
|
65
|
di faciant, laudis summa sit ista tuae!
|
|
inter et Aegidas, media statuaris in urbe,
|
|
magnificus titulis stet pater ante suis.
|
|
cum fuerit Sciron lectus torvusque Procrustes
|
|
et Sinis et tauri mixtaque forma viri
|
70
|
et domitae bello Thebae fusique bimembres
|
|
et pulsata nigri regia caeca dei—
|
|
hoc tua post illos titulo signetur imago:
|
|
hic est, cuius amans hospita capta dolo est.
|
|
de tanta rerum turba factisque parentis
|
75
|
sedit in ingenio Cressa relicta tuo.
|
|
quod solum excusat, solum miraris in illo;
|
|
heredem patriae, perfide, fraudis agis.
|
|
illa—nec invideo—fruitur meliore marito
|
|
inque capistratis tigribus alta sedet;
|
80
|
at mea despecti fugiunt conubia Thraces,
|
|
quod ferar externum praeposuisse meis.
|
|
atque aliquis 'iam nunc doctas eat,' inquit, 'Athenas;
|
|
armiferam Thracen qui regat, alter erit.
|
|
exitus acta probat.' careat successibus, opto,
|
85
|
quisquis ab eventu facta notanda putat!
|
|
at si nostra tuo spumescant aequora remo,
|
|
iam mihi, iam dicar consuluisse meis—
|
|
sed neque consului, nec te mea regia tanget
|
|
fessaque Bistonia membra lavabis aqua!
|
90
|
Illa meis oculis species abeuntis inhaeret,
|
|
cum premeret portus classis itura meos.
|
|
ausus es amplecti colloque infusus amantis
|
|
oscula per longas iungere pressa moras
|
|
cumque tuis lacrimis lacrimas confundere nostras,
|
95
|
quodque foret velis aura secunda, queri
|
|
et mihi discedens suprema dicere voce:
|
|
'Phylli, fac expectes Demophoonta tuum!'
|
|
Expectem, qui me numquam visurus abisti?
|
|
expectem pelago vela negata meo?
|
100
|
et tamen expecto—redeas modo serus amanti,
|
|
ut tua sit solo tempore lapsa fides!
|
|
Quid precor infelix? te iam tenet altera coniunx
|
|
forsitan et, nobis qui male favit, amor;
|
|
iamque tibi excidimus, nullam, puto, Phyllida nosti.
|
105
|
ei mihi! si, quae sim Phyllis et unde, rogas—
|
|
quae tibi, Demophoon, longis erroribus acto
|
|
Threicios portus hospitiumque dedi,
|
|
cuius opes auxere meae, cui dives egenti
|
|
munera multa dedi, multa datura fui;
|
110
|
quae tibi subieci latissima regna Lycurgi,
|
|
nomine femineo vix satis apta regi,
|
|
qua patet umbrosum Rhodope glacialis ad Haemum,
|
|
et sacer admissas exigit Hebrus aquas,
|
|
cui mea virginitas avibus libata sinistris
|
115
|
castaque fallaci zona recincta manu!
|
|
pronuba Tisiphone thalamis ululavit in illis,
|
|
et cecinit maestum devia carmen avis;
|
|
adfuit Allecto brevibus torquata colubris,
|
|
suntque sepulcrali lumina mota face!
|
120
|
Maesta tamen scopulos fruticosaque litora calco
|
|
quaeque patent oculis litora lata meis.
|
|
sive die laxatur humus, seu frigida lucent
|
|
sidera, prospicio, quis freta ventus agat;
|
|
et quaecumque procul venientia lintea vidi,
|
125
|
protinus illa meos auguror esse deos.
|
|
in freta procurro, vix me retinentibus undis,
|
|
mobile qua primas porrigit aequor aquas.
|
|
quo magis accedunt, minus et minus utilis adsto;
|
|
linquor et ancillis excipienda cado.
|
130
|
Est sinus, adductos modice falcatus in arcus;
|
|
ultima praerupta cornua mole rigent.
|
|
hinc mihi suppositas inmittere corpus in undas
|
|
mens fuit; et, quoniam fallere pergis, erit.
|
|
ad tua me fluctus proiectam litora portent,
|
135
|
occurramque oculis intumulata tuis!
|
|
duritia ferrum ut superes adamantaque teque,
|
|
'non tibi sic,' dices, 'Phylli, sequendus eram!'
|
|
saepe venenorum sitis est mihi; saepe cruenta
|
|
traiectam gladio morte perire iuvat.
|
140
|
colla quoque, infidis quia se nectenda lacertis
|
|
praebuerunt, laqueis inplicuisse iuvat.
|
|
stat nece matura tenerum pensare pudorem.
|
|
in necis electu parva futura mora est.
|
|
Inscribere meo causa invidiosa sepulcro.
|
145
|
aut hoc aut simili carmine notus eris:
|
|
phyllida demophoon leto dedit hospes amantem;
|
|
ille necis causam praebuit, ipsa manum.
|
|