HELENE PARIDI
|
|
Nunc oculos tua cum violarit epistula nostros,
|
17.1
|
non rescribendi gloria visa levis.
|
|
ausus es hospitii temeratis advena sacris
|
|
legitimam nuptae sollicitare fidem!
|
|
scilicet idcirco ventosa per aequora vectum
|
5
|
excepit portu Taenaris ora suo,
|
|
nec tibi, diversa quamvis e gente venires,
|
|
oppositas habuit regia nostra fores,
|
|
esset ut officii merces iniuria tanti!
|
|
qui sic intrabas, hospes an hostis eras?
|
10
|
Nec dubito, quin haec, cum sit tam iusta, vocetur
|
|
rustica iudicio nostra querela tuo.
|
|
rustica sim sane, dum non oblita pudoris,
|
|
dumque tenor vitae sit sine labe meae.
|
|
si non est ficto tristis mihi vultus in ore,
|
15
|
nec sedeo duris torva superciliis,
|
|
fama tamen clara est, et adhuc sine crimine vixi,
|
|
et laudem de me nullus adulter habet.
|
|
quo magis admiror, quae sit fiducia coepti,
|
|
spemque tori dederit quae tibi causa mei.
|
20
|
an, quia vim nobis Neptunius attulit heros,
|
|
rapta semel videor bis quoque digna rapi?
|
|
crimen erat nostrum, si delenita fuissem;
|
|
cum sim rapta, meum quid nisi nolle fuit?
|
|
non tamen e facto fructum tulit ille petitum;
|
25
|
excepto redii passa timore nihil.
|
|
oscula luctanti tantummodo pauca protervus
|
|
abstulit; ulterius nil habet ille mei.
|
|
quae tua nequitia est, non his contenta fuisset—
|
|
di melius! similis non fuit ille tui.
|
30
|
reddidit intactam, minuitque modestia crimen,
|
|
et iuvenem facti paenituisse patet;
|
|
Thesea paenituit, Paris ut succederet illi,
|
|
ne quando nomen non sit in ore meum?
|
|
nec tamen irascor—quis enim succenset amanti?—
|
35
|
si modo, quem praefers, non simulatur amor.
|
|
hoc quoque enim dubito—non quod fiducia desit,
|
|
aut mea sit facies non bene nota mihi;
|
|
sed quia credulitas damno solet esse puellis,
|
|
verbaque dicuntur vestra carere fide.
|
40
|
At peccant aliae, matronaque rara pudica est.
|
|
quis prohibet raris nomen inesse meum?
|
|
nam mea quod visa est tibi mater idonea, cuius
|
|
exemplo flecti me quoque posse putes,
|
|
matris in admisso falsa sub imagine lusae
|
45
|
error inest; pluma tectus adulter erat.
|
|
nil ego, si peccem, possum nescisse, nec ullus
|
|
error qui facti crimen obumbret erit.
|
|
illa bene erravit vitiumque auctore redemit.
|
|
felix in culpa quo Iove dicar ego?
|
50
|
Sed genus et proavos et regia nomina iactas.
|
|
clara satis domus haec nobilitate sua est.
|
|
Iuppiter ut soceri proavus taceatur et omne
|
|
Tantalidae Pelopis Tyndareique decus,
|
|
dat mihi Leda Iovem cygno decepta parentem,
|
55
|
quae falsam gremio credula fovit avem.
|
|
i nunc et Phrygiae late primordia gentis
|
|
cumque suo Priamum Laumedonte refer!
|
|
quos ego suspicio; sed qui tibi gloria magna est
|
|
quintus, is a nostro nomine primus erit.
|
60
|
sceptra tuae quamvis rear esse potentia terrae,
|
|
non tamen haec illis esse minora puto.
|
|
si iam divitiis locus hic numeroque virorum
|
|
vincitur, at certe barbara terra tua est.
|
|
Munera tanta quidem promittit epistula dives
|
65
|
ut possint ipsas illa movere deas;
|
|
sed si iam vellem fines transire pudoris,
|
|
tu melior culpae causa futurus eras.
|
|
aut ego perpetuo famam sine labe tenebo,
|
|
aut ego te potius quam tua dona sequar;
|
70
|
utque ea non sperno, sic acceptissima semper
|
|
munera sunt, auctor quae pretiosa facit.
|
|
plus multo est, quod amas, quod sum tibi causa laboris,
|
|
quod per tam longas spes tua venit aquas.
|
|
Illa quoque, adposita quae nunc facis, inprobe, mensa,
|
75
|
quamvis experiar dissimulare, noto—
|
|
cum modo me spectas oculis, lascive, protervis,
|
|
quos vix instantes lumina nostra ferunt,
|
|
et modo suspiras, modo pocula proxima nobis
|
|
sumis, quaque bibi, tu quoque parte bibis.
|
80
|
a, quotiens digitis, quotiens ego tecta notavi
|
|
signa supercilio paene loquente dari!
|
|
et saepe extimui ne vir meus illa videret,
|
|
non satis occultis erubuique notis!
|
|
saepe vel exiguo vel nullo murmure dixi:
|
85
|
'nil pudet hunc.' nec vox haec mea falsa fuit.
|
|
orbe quoque in mensae legi sub nomine nostro,
|
|
quod deducta mero littera fecit, amo.
|
|
credere me tamen hoc oculo renuente negavi—
|
|
ei mihi, iam didici sic ego posse loqui!
|
90
|
his ego blanditiis, si peccatura fuissem,
|
|
flecterer; his poterant pectora nostra capi.
|
|
est quoque, confiteor, facies tibi rara, potestque
|
|
velle sub amplexus ire puella tuos;
|
|
altera vel potius felix sine crimine fiat,
|
95
|
quam cadat externo noster amore pudor.
|
|
disce modo exemplo formosis posse carere;
|
|
est virtus placitis abstinuisse bonis.
|
|
quam multos credis iuvenes optare quod optas,
|
|
qui sapiant? oculos an Paris unus habes?
|
100
|
non tu plus cernis, sed plus temerarius audes:
|
|
nec tibi plus cordis, sed nimis oris, adest.
|
|
Tunc ego te vellem celeri venisse carina,
|
|
cum mea virginitas mille petita procis;
|
|
si te vidissem, primus de mille fuisses.
|
105
|
iudicio veniam vir dabit ipse meo.
|
|
ad possessa venis praeceptaque gaudia, serus;
|
|
spes tua lenta fuit; quod petis, alter habet.
|
|
ut tamen optarim fieri tua Troica coniunx,
|
|
invitam sic me nec Menelaus habet.
|
110
|
desine molle, precor, verbis convellere pectus,
|
|
neve mihi, quam te dicis amare, noce;
|
|
sed sine quam tribuit sortem fortuna tueri,
|
|
nec spolium nostri turpe pudoris ave!
|
|
At Venus hoc pacta est, et in altae vallibus Idae
|
115
|
tres tibi se nudas exhibuere deae,
|
|
unaque cum regnum, belli daret altera laudem,
|
|
'Tyndaridis coniunx,' tertia dixit, 'eris!'
|
|
credere vix equidem caelestia corpora possum
|
|
arbitrio formam supposuisse tuo,
|
120
|
utque sit hoc verum, certe pars altera ficta est,
|
|
iudicii pretium qua data dicor ego.
|
|
non est tanta mihi fiducia corporis, ut me
|
|
maxima teste dea dona fuisse putem.
|
|
contenta est oculis hominum mea forma probari;
|
125
|
laudatrix Venus est invidiosa mihi.
|
|
sed nihil infirmo; faveo quoque laudibus istis—
|
|
nam, mens, vox quare, quod cupit esse, neget?
|
|
nec tu succense, nimium mihi creditus aegre;
|
|
tarda solet magnis rebus inesse fides.
|
130
|
Prima mea est igitur Veneri placuisse voluptas;
|
|
proxima, me visam praemia summa tibi,
|
|
nec te Palladios nec te Iunonis honores
|
|
auditis Helenae praeposuisse bonis.
|
|
ergo ego sum virtus, ego sum tibi nobile regnum!
|
135
|
ferrea sim, si non hoc ego pectus amem.
|
|
ferrea, crede mihi, non sum; sed amare repugno
|
|
illum, quem fieri vix puto posse meum.
|
|
quid bibulum curvo proscindere litus aratro,
|
|
spemque sequi coner quam locus ipse negat?
|
140
|
sum rudis ad Veneris furtum, nullaque fidelem—
|
|
di mihi sunt testes—lusimus arte virum.
|
|
nunc quoque, quod tacito mando mea verba libello,
|
|
fungitur officio littera nostra novo.
|
|
felices, quibus usus adest! ego nescia rerum
|
145
|
difficilem culpae suspicor esse viam.
|
|
Ipse malo metus est; iam nunc confundor, et omnes
|
|
in nostris oculos vultibus esse reor.
|
|
nec reor hoc falso; sensi mala murmura vulgi,
|
|
et quasdam voces rettulit Aethra mihi.
|
150
|
at tu dissimula, nisi si desistere mavis!
|
|
sed cur desistas? dissimulare potes.
|
|
lude, sed occulte! maior, non maxima, nobis
|
|
est data libertas, quod Menelaus abest.
|
|
ille quidem procul est, ita re cogente, profectus;
|
155
|
magna fuit subitae iustaque causa viae—
|
|
aut mihi sic visum est. ego, cum dubitaret an iret,
|
|
'quam primum,' dixi, 'fac rediturus eas!'
|
|
omine laetatus dedit oscula, 'res' que 'domusque
|
|
et tibi sit curae Troicus hospes,' ait.
|
160
|
vix tenui risum, quem dum conpescere luctor,
|
|
nil illi potui dicere praeter 'erit.'
|
|
Vela quidem Creten ventis dedit ille secundis;
|
|
sed tu non ideo cuncta licere puta!
|
|
sic meus hinc vir abest ut me custodiat absens—
|
165
|
an nescis longas regibus esse manus?
|
|
forma quoque est oneri; nam quo constantius ore
|
|
laudamur vestro, iustius ille timet.
|
|
quae iuvat, ut nunc est, eadem mihi gloria damno est,
|
|
et melius famae verba dedisse fuit.
|
170
|
nec, quod abest hic me tecum, mirare, relicta;
|
|
moribus et vitae credidit ille meae.
|
|
de facie metuit, vitae confidit, et illum
|
|
securum probitas, forma timere facit.
|
|
Tempora ne pereant ultro data praecipis, utque
|
175
|
simplicis utamur commoditate viri.
|
|
et libet et timeo, nec adhuc exacta voluntas
|
|
est satis; in dubio pectora nostra labant.
|
|
et vir abest nobis, et tu sine coniuge dormis,
|
|
inque vicem tua me, te mea forma capit;
|
180
|
et longae noctes, et iam sermone coimus,
|
|
et tu, me miseram! blandus, et una domus.
|
|
et peream, si non invitant omnia culpam;
|
|
nescio quo tardor sed tamen ipsa metu!
|
|
quod male persuades, utinam bene cogere posses!
|
185
|
vi mea rusticitas excutienda fuit.
|
|
utilis interdum est ipsis iniuria passis.
|
|
sic certe felix esse coacta forem.
|
|
Dum novus est, potius coepto pugnemus amori!
|
|
flamma recens parva sparsa residit aqua.
|
190
|
certus in hospitibus non est amor; errat, ut ipsi,
|
|
cumque nihil speres firmius esse, fugit.
|
|
Hypsipyle testis, testis Minoia virgo est,
|
|
in non exhibitis utraque lusa toris.
|
|
tu quoque dilectam multos, infide, per annos
|
195
|
diceris Oenonen destituisse tuam.
|
|
nec tamen ipse negas; et nobis omnia de te
|
|
quaerere, si nescis, maxima cura fuit.
|
|
adde, quod, ut cupias constans in amore manere,
|
|
non potes. expediunt iam tua vela Phryges;
|
200
|
dum loqueris mecum, dum nox sperata paratur,
|
|
qui ferat in patriam, iam tibi ventus erit.
|
|
cursibus in mediis novitatis plena relinques
|
|
gaudia; cum ventis noster abibit amor.
|
|
An sequar, ut suades, laudataque Pergama visam
|
205
|
pronurus et magni Laumedontis ero?
|
|
non ita contemno volucris praeconia famae,
|
|
ut probris terras inpleat illa meis.
|
|
quid de me poterit Sparte, quid Achaia tota,
|
|
quid gentes Asiae, quid tua Troia loqui?
|
210
|
quid Priamus de me, Priami quid sentiet uxor,
|
|
totque tui fratres Dardanidesque nurus?
|
|
tu quoque, qui poteris fore me sperare fidelem,
|
|
et non exemplis anxius esse tuis?
|
|
quicumque Iliacos intraverit advena portus,
|
215
|
is tibi solliciti causa timoris erit.
|
|
ipse mihi quotiens iratus 'adultera!' dices,
|
|
oblitus nostro crimen inesse tuum!
|
|
delicti fies idem reprehensor et auctor.
|
|
terra, precor, vultus obruat ante meos!
|
220
|
At fruar Iliacis opibus cultuque beato,
|
|
donaque promissis uberiora feram;
|
|
purpura nempe mihi pretiosaque texta dabuntur,
|
|
congestoque auri pondere dives ero!
|
|
da veniam fassae—non sunt tua munera tanti;
|
225
|
nescio quo tellus me tenet ista modo.
|
|
quis mihi, si laedar, Phrygiis succurret in oris?
|
|
unde petam fratres, unde parentis opem?
|
|
omnia Medeae fallax promisit Iason—
|
|
pulsa est Aesonia num minus illa domo?
|
230
|
non erat Aeetes, ad quem despecta rediret,
|
|
non Idyia parens Chalciopeve soror.
|
|
tale nihil timeo—sed nec Medea timebat!
|
|
fallitur augurio spes bona saepe suo.
|
|
omnibus invenies, quae nunc iactantur in alto,
|
235
|
navibus a portu lene fuisse fretum.
|
|
Fax quoque me terret, quam se peperisse cruentam
|
|
ante diem partus est tua visa parens;
|
|
et vatum timeo monitus, quos igne Pelasgo
|
|
Ilion arsurum praemonuisse ferunt.
|
240
|
utque favet Cytherea tibi, quia vicit habetque
|
|
parta per arbitrium bina tropaea tuum,
|
|
sic illas vereor, quae, si tua gloria vera est,
|
|
iudice te causam non tenuere duae;
|
|
nec dubito, quin, te si prosequar, arma parentur.
|
245
|
ibit per gladios, ei mihi! noster amor.
|
|
an fera Centauris indicere bella coegit
|
|
Atracis Haemonios Hippodamia viros—
|
|
tu fore tam iusta lentum Menelaon in ira
|
|
et geminos fratres Tyndareumque putas?
|
250
|
Quod bene te iactes et fortia facta loquaris,
|
|
a verbis facies dissidet ista tuis.
|
|
apta magis Veneri, quam sunt tua corpora Marti.
|
|
bella gerant fortes, tu, Pari, semper ama!
|
|
Hectora, quem laudas, pro te pugnare iubeto;
|
255
|
militia est operis altera digna tuis.
|
|
his ego, si saperem pauloque audacior essem,
|
|
uterer; utetur, siqua puella sapit—
|
|
aut ego deposito sapiam fortasse pudore
|
|
et dabo cunctatas tempore victa manus.
|
260
|
Quod petis, ut furtim praesentes ista loquamur,
|
|
scimus, quid captes conloquiumque voces;
|
|
sed nimium properas, et adhuc tua messis in herba est.
|
|
et mora sit voto forsan amica tuo.
|
|
Hactenus; arcanum furtivae conscia mentis
|
265
|
littera iam lasso pollice sistat opus.
|
|
cetera per socias Clymenen Aethramque loquamur,
|
|
quae mihi sunt comites consiliumque duae.
|
|