PHAEDRA HIPPOLYTO
|
|
Quam nisi tu dederis, caritura est ipsa, salutem
|
4.1
|
mittit Amazonio Cressa puella viro.
|
|
perlege, quodcumque est—quid epistula lecta nocebit?
|
|
te quoque in hac aliquid quod iuvet esse potest;
|
|
his arcana notis terra pelagoque feruntur.
|
5
|
inspicit acceptas hostis ab hoste notas.
|
|
Ter tecum conata loqui ter inutilis haesit
|
|
lingua, ter in primo restitit ore sonus.
|
|
qua licet et sequitur, pudor est miscendus amori;
|
|
dicere quae puduit, scribere iussit amor.
|
10
|
quidquid Amor iussit, non est contemnere tutum;
|
|
regnat et in dominos ius habet ille deos.
|
|
ille mihi primo dubitanti scribere dixit:
|
|
'scribe! dabit victas ferreus ille manus.'
|
|
adsit et, ut nostras avido fovet igne medullas,
|
15
|
figat sic animos in mea vota tuos!
|
|
Non ego nequitia socialia foedera rumpam;
|
|
fama—velim quaeras—crimine nostra vacat.
|
|
venit amor gravius, quo serius—urimur intus;
|
|
urimur, et caecum pectora vulnus habent.
|
20
|
scilicet ut teneros laedunt iuga prima iuvencos,
|
|
frenaque vix patitur de grege captus equus,
|
|
sic male vixque subit primos rude pectus amores,
|
|
sarcinaque haec animo non sedet apta meo.
|
|
ars fit, ubi a teneris crimen condiscitur annis;
|
25
|
cui venit exacto tempore, peius amat.
|
|
tu nova servatae capies libamina famae,
|
|
et pariter nostrum fiet uterque nocens.
|
|
est aliquid, plenis pomaria carpere ramis,
|
|
et tenui primam delegere ungue rosam.
|
30
|
si tamen ille prior, quo me sine crimine gessi,
|
|
candor ab insolita labe notandus erat,
|
|
at bene successit, digno quod adurimur igni;
|
|
peius adulterio turpis adulter obest.
|
|
si mihi concedat Iuno fratremque virumque,
|
35
|
Hippolytum videor praepositura Iovi!
|
|
Iam quoque—vix credes—ignotas mittor in artes;
|
|
est mihi per saevas impetus ire feras.
|
|
iam mihi prima dea est arcu praesignis adunco
|
|
Delia; iudicium subsequor ipsa tuum.
|
40
|
in nemus ire libet pressisque in retia cervis
|
|
hortari celeris per iuga summa canes,
|
|
aut tremulum excusso iaculum vibrare lacerto,
|
|
aut in graminea ponere corpus humo.
|
|
saepe iuvat versare leves in pulvere currus
|
45
|
torquentem frenis ora fugacis equi;
|
|
nunc feror, ut Bacchi furiis Eleleides actae,
|
|
quaeque sub Idaeo tympana colle movent,
|
|
aut quas semideae Dryades Faunique bicornes
|
|
numine contactas attonuere suo.
|
50
|
namque mihi referunt, cum se furor ille remisit,
|
|
omnia; me tacitam conscius urit amor.
|
|
Forsitan hunc generis fato reddamus amorem,
|
|
et Venus ex tota gente tributa petat.
|
|
Iuppiter Europen—prima est ea gentis origo—
|
55
|
dilexit, tauro dissimulante deum.
|
|
Pasiphae mater, decepto subdita tauro,
|
|
enixa est utero crimen onusque suo.
|
|
perfidus Aegides, ducentia fila secutus,
|
|
curva meae fugit tecta sororis ope.
|
60
|
en, ego nunc, ne forte parum Minoia credar,
|
|
in socias leges ultima gentis eo!
|
|
hoc quoque fatale est: placuit domus una duabus;
|
|
me tua forma capit, capta parente soror.
|
|
Thesides Theseusque duas rapuere sorores—
|
65
|
ponite de nostra bina tropaea domo!
|
|
Tempore quo nobis inita est Cerealis Eleusin,
|
|
Gnosia me vellem detinuisset humus!
|
|
tunc mihi praecipue (nec non tamen ante placebas)
|
|
acer in extremis ossibus haesit amor.
|
70
|
candida vestis erat, praecincti flore capilli,
|
|
flava verecundus tinxerat ora rubor,
|
|
quemque vocant aliae vultum rigidumque trucemque,
|
|
pro rigido Phaedra iudice fortis erat.
|
|
sint procul a nobis iuvenes ut femina compti!—
|
75
|
fine coli modico forma virilis amat.
|
|
te tuus iste rigor positique sine arte capilli
|
|
et levis egregio pulvis in ore decet.
|
|
sive ferocis equi luctantia colla recurvas,
|
|
exiguo flexos miror in orbe pedes;
|
80
|
seu lentum valido torques hastile lacerto,
|
|
ora ferox in se versa lacertus habet,
|
|
sive tenes lato venabula cornea ferro.
|
|
denique nostra iuvat lumina, quidquid agis.
|
|
Tu modo duritiam silvis depone iugosis;
|
85
|
non sum militia digna perire tua.
|
|
quid iuvat incinctae studia exercere Dianae,
|
|
et Veneri numeros eripuisse suos?
|
|
quod caret alterna requie, durabile non est;
|
|
haec reparat vires fessaque membra novat.
|
90
|
arcus—et arma tuae tibi sunt imitanda Dianae—
|
|
si numquam cesses tendere, mollis erit.
|
|
clarus erat silvis Cephalus, multaeque per herbas
|
|
conciderant illo percutiente ferae;
|
|
nec tamen Aurorae male se praebebat amandum.
|
95
|
ibat ad hunc sapiens a sene diva viro.
|
|
saepe sub ilicibus Venerem Cinyraque creatum
|
|
sustinuit positos quaelibet herba duos.
|
|
arsit et Oenides in Maenalia Atalanta;
|
|
illa ferae spolium pignus amoris habet.
|
100
|
nos quoque quam primum turba numeremur in ista!
|
|
si Venerem tollas, rustica silva tua est.
|
|
ipsa comes veniam, nec me latebrosa movebunt
|
|
saxa neque obliquo dente timendus aper.
|
|
Aequora bina suis obpugnant fluctibus isthmon,
|
105
|
et tenuis tellus audit utrumque mare.
|
|
hic tecum Troezena colam, Pittheia regna;
|
|
iam nunc est patria carior illa mea.
|
|
tempore abest aberitque diu Neptunius heros;
|
|
illum Pirithoi detinet ora sui.
|
110
|
praeposuit Theseus—nisi si manifesta negamus—
|
|
Pirithoum Phaedrae Pirithoumque tibi.
|
|
sola nec haec ad nos iniuria venit ab illo;
|
|
in magnis laesi rebus uterque sumus.
|
|
ossa mei fratris clava perfracta trinodi
|
115
|
sparsit humi; soror est praeda relicta feris.
|
|
prima securigeras inter virtute puellas
|
|
te peperit, nati digna vigore parens;
|
|
si quaeras, ubi sit—Theseus latus ense peregit,
|
|
nec tanto mater pignore tuta fuit.
|
120
|
at ne nupta quidem taedaque accepta iugali—
|
|
cur, nisi ne caperes regna paterna nothus?
|
|
addidit et fratres ex me tibi, quos tamen omnis
|
|
non ego tollendi causa, sed ille fuit.
|
|
o utinam nocitura tibi, pulcherrime rerum,
|
125
|
in medio nisu viscera rupta forent!
|
|
i nunc, sic meriti lectum reverere parentis—
|
|
quem fugit et factis abdicat ipse suis!
|
|
Nec, quia privigno videar coitura noverca,
|
|
terruerint animos nomina vana tuos.
|
130
|
ista vetus pietas, aevo moritura futuro,
|
|
rustica Saturno regna tenente fuit.
|
|
Iuppiter esse pium statuit, quodcumque iuvaret,
|
|
et fas omne facit fratre marita soror.
|
|
illa coit firma generis iunctura catena,
|
135
|
inposuit nodos cui Venus ipsa suos.
|
|
nec labor est celare, licet peccemus, amorem.
|
|
cognato poterit nomine culpa tegi.
|
|
viderit amplexos aliquis, laudabimur ambo;
|
|
dicar privigno fida noverca meo.
|
140
|
non tibi per tenebras duri reseranda mariti
|
|
ianua, non custos decipiendus erit;
|
|
ut tenuit domus una duos, domus una tenebit;
|
|
oscula aperta dabas, oscula aperta dabis;
|
|
tutus eris mecum laudemque merebere culpa,
|
145
|
tu licet in lecto conspiciare meo.
|
|
tolle moras tantum properataque foedera iunge—
|
|
qui mihi nunc saevit, sic tibi parcat Amor!
|
|
non ego dedignor supplex humilisque precari.
|
|
heu! ubi nunc fastus altaque verba iacent?
|
150
|
et pugnare diu nec me submittere culpae
|
|
certa fui—certi siquid haberet amor;
|
|
victa precor genibusque tuis regalia tendo
|
|
bracchia! quid deceat, non videt ullus amans.
|
|
depudui, profugusque pudor sua signa reliquit.
|
155
|
Da veniam fasse duraque corda doma!
|
|
quod mihi sit genitor, qui possidet aequora, Minos,
|
|
quod veniant proavi fulmina torta manu,
|
|
quod sit avus radiis frontem vallatus acutis,
|
|
purpureo tepidum qui movet axe diem—
|
160
|
nobilitas sub amore iacet! miserere priorum
|
|
et, mihi si non vis parcere, parce meis!
|
|
est mihi dotalis tellus Iovis insula, Crete—
|
|
serviat Hippolyto regia tota meo!
|
|
Flecte, ferox, animos! potuit corrumpere taurum
|
165
|
mater; eris tauro saevior ipse truci?
|
|
per Venerem, parcas, oro, quae plurima mecum est!
|
|
sic numquam, quae te spernere possit, ames;
|
|
sic tibi secretis agilis dea saltibus adsit,
|
|
silvaque perdendas praebeat alta feras;
|
170
|
sic faveant Satyri montanaque numina Panes,
|
|
et cadat adversa cuspide fossus aper;
|
|
sic tibi dent Nymphae, quamvis odisse puellas
|
|
diceris, arentem quae levet unda sitim!
|
|
Addimus his precibus lacrimas quoque; verba precantis
|
175
|
qui legis, et lacrimas finge videre meas!
|
|